Sao Diêm Vương: Hành tinh lùn hay hành tinh?
Sao Diêm Vương, một thân phận bị tranh cãi trong hệ mặt trời của chúng ta, từng được xem là hành tinh thứ chín cho đến khi nó bị loại khỏi danh sách vào năm 2006. Bài viết này sẽ giải đáp một số câu hỏi liên quan đến việc Sao Diêm Vương có phải là hành tinh hay không, tại sao nó không còn được xem là hành tinh, cũng như số lượng hành tinh lùn trong hệ mặt trời và vệ tinh của Sao Diêm Vương.
Sao Diêm Vương được phân loại như thế nào trong hệ mặt trời của chúng ta?
Sao Diêm Vương, còn được biết đến với tên gọi Pluto, từng được xem là hành tinh thứ chín trong hệ mặt trời của chúng ta. Tuy nhiên, vào năm 2006, Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế (IAU) đã thay đổi định nghĩa về hành tinh, dẫn đến việc Pluto bị loại khỏi danh sách hành tinh và được phân loại là "hành tinh lùn". Theo IAU, một hành tinh cần phải tuân theo ba tiêu chí: nó phải quay xung quanh Mặt Trời, có hình dạng gần như cầu do tự trọng của nó và đã "dọn sạch" quỹ đạo của mình. Pluto không đáp ứng được tiêu chí thứ ba, do đó nó không còn được xem là một hành tinh.
Tại sao Sao Diêm Vương không còn được xem là một hành tinh?
Sao Diêm Vương không còn được xem là một hành tinh do nó không đáp ứng được tiêu chí thứ ba của IAU về định nghĩa hành tinh. Theo tiêu chí này, một hành tinh cần phải đã "dọn sạch" quỹ đạo của mình. Điều này có nghĩa là hành tinh đó phải là thể chủ đạo trong quỹ đạo của mình, không có các vật thể khác cùng quỹ đạo với nó. Tuy nhiên, Pluto chia sẻ quỹ đạo của mình với các vật thể trong Dải Kuiper, do đó nó không đáp ứng được tiêu chí này.
Có bao nhiêu hành tinh lùn trong hệ mặt trời của chúng ta?
Hiện nay, trong hệ mặt trời của chúng ta, có tổng cộng năm hành tinh lùn được công nhận, bao gồm: Sao Diêm Vương (Pluto), Eris, Haumea, Makemake và Ceres. Tất cả các hành tinh lùn này đều không đáp ứng được tiêu chí thứ ba của IAU về định nghĩa hành tinh, tức là chúng chưa "dọn sạch" quỹ đạo của mình.
Sao Diêm Vương có bao nhiêu vệ tinh?
Sao Diêm Vương có tổng cộng năm vệ tinh, bao gồm: Charon, Styx, Nix, Kerberos và Hydra. Trong số này, Charon là vệ tinh lớn nhất, có kích thước gần bằng nửa kích thước của Pluto. Do kích thước lớn và gần với Pluto, Charon thường được xem như một hành tinh lùn kép với Pluto.
Sao Diêm Vương có thể trở lại danh sách hành tinh không?
Câu hỏi này đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng khoa học. Một số nhà thiên văn học cho rằng Pluto nên được phục hồi lại vị trí hành tinh do nó đáp ứng được hai trong ba tiêu chí của IAU. Tuy nhiên, theo định nghĩa hiện tại của IAU, Pluto không thể trở lại danh sách hành tinh trừ khi có sự thay đổi trong định nghĩa hành tinh.
Sao Diêm Vương, dù không còn được xem là một hành tinh, vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và hiểu biết về hệ mặt trời của chúng ta. Việc nó bị loại khỏi danh sách hành tinh đã mở ra một cuộc thảo luận sôi nổi về cách chúng ta định nghĩa và phân loại các thể trong hệ mặt trời. Dù có thể không bao giờ có một câu trả lời cuối cùng cho câu hỏi "Sao Diêm Vương có phải là hành tinh hay không?", nhưng chắc chắn rằng nó sẽ tiếp tục là một phần quan trọng của nghiên cứu thiên văn học.