Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ tiếng ru
Tiếng ru, một dòng chảy êm đềm, ngọt ngào, là lời ru ấm áp của mẹ dành cho con. Từ thuở lọt lòng, tiếng ru đã trở thành người bạn đồng hành, đưa con vào giấc ngủ ngon, đồng thời gieo vào tâm hồn non nớt những mầm xanh của tình yêu thương, của những giá trị tốt đẹp. Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ tiếng ru là một minh chứng rõ nét cho sức mạnh kỳ diệu của lời ru, góp phần tạo nên những tác phẩm văn học giàu cảm xúc, lay động lòng người.
Âm điệu du dương, nhịp nhàng
Âm điệu là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sức hấp dẫn của tiếng ru. Những câu thơ tiếng ru thường được viết theo nhịp thơ nhẹ nhàng, du dương, tạo nên một bản nhạc êm ái, ru ngủ tâm hồn người đọc. Ví dụ, trong bài thơ "Ru con" của Nguyễn Duy, tác giả sử dụng nhịp thơ 4/4, tạo nên một nhịp điệu đều đặn, uyển chuyển, như tiếng ru của mẹ:
> "Ru con ngủ, ngủ ngon,
> Mẹ ru con, con ngủ say.
> Ngủ đi con, đừng khóc nữa,
> Mẹ ru con, con ngủ ngoan."
Âm điệu du dương, nhịp nhàng của tiếng ru không chỉ giúp con trẻ dễ dàng chìm vào giấc ngủ mà còn tạo nên một không gian ấm áp, yên bình, giúp người đọc cảm nhận được tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con.
Hình ảnh thơ giàu sức gợi
Hình ảnh thơ trong bài thơ tiếng ru thường được sử dụng một cách tinh tế, giàu sức gợi, tạo nên những liên tưởng đẹp đẽ, lãng mạn. Tác giả thường sử dụng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với cuộc sống thường ngày như: trăng, sao, gió, mây, hoa, chim... để tạo nên một thế giới thơ mộng, lung linh, đưa con trẻ vào giấc ngủ ngon. Ví dụ, trong bài thơ "Ru con" của Xuân Quỳnh, tác giả sử dụng hình ảnh "trăng tròn", "sao lấp lánh", "gió mát", "mây trắng" để tạo nên một khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, yên bình:
> "Trăng tròn như mắt mẹ,
> Sao lấp lánh như trời,
> Gió mát như hơi thở,
> Mây trắng như lòng mẹ."
Những hình ảnh thơ giàu sức gợi không chỉ tạo nên vẻ đẹp thẩm mỹ cho bài thơ mà còn góp phần thể hiện tình yêu thương, sự dịu dàng, ấm áp của người mẹ dành cho con.
Ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc
Ngôn ngữ trong bài thơ tiếng ru thường được sử dụng một cách giản dị, mộc mạc, gần gũi với lời ru của người mẹ. Tác giả sử dụng những từ ngữ đơn giản, dễ hiểu, nhưng lại chứa đựng những tình cảm sâu sắc, chân thành. Ví dụ, trong bài thơ "Ru con" của Nguyễn Khoa Điềm, tác giả sử dụng những từ ngữ như: "ru", "ngủ", "mẹ", "con", "yêu", "thương"... để thể hiện tình yêu thương, sự nâng niu, chở che của người mẹ dành cho con:
> "Ru con ngủ, ngủ ngon,
> Mẹ yêu con, con ngủ say.
> Ngủ đi con, đừng khóc nữa,
> Mẹ thương con, con ngủ ngoan."
Ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc của bài thơ tiếng ru đã tạo nên một sức mạnh kỳ diệu, lay động lòng người, khiến người đọc cảm nhận được tình yêu thương, sự ấm áp, dịu dàng của người mẹ dành cho con.
Kết luận
Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ tiếng ru là một minh chứng rõ nét cho sức mạnh kỳ diệu của lời ru. Âm điệu du dương, nhịp nhàng, hình ảnh thơ giàu sức gợi, ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc đã tạo nên những tác phẩm văn học giàu cảm xúc, lay động lòng người. Tiếng ru không chỉ là lời ru ngủ của mẹ dành cho con mà còn là lời ru của tâm hồn, là lời ru của đất nước, là lời ru của những giá trị tốt đẹp, trường tồn theo thời gian.