**Tâm trạng tiếc nuối và sự bất lực trước thời gian trong bài thơ "Tựa Lầu Tần" của Nguyễn Gia Thiều** ##
Bài thơ "Tựa Lầu Tần" của Nguyễn Gia Thiều là một lời than thở đầy tiếc nuối về thời gian trôi qua một cách nhanh chóng, vô tình. Qua những câu thơ, tác giả thể hiện tâm trạng buồn bã, bất lực trước sự tàn phai của tuổi trẻ và vẻ đẹp của cuộc sống. Câu thơ mở đầu "Nào lúc tựa lầu Tần? hôm nọ" đã đặt ra một câu hỏi đầy ẩn ý về thời gian. "Lầu Tần" là một địa danh gắn liền với câu chuyện tình yêu lãng mạn của nàng Tần Thủy Hoàng và chàng Ngô Tử Văn. Hình ảnh "lầu Tần" gợi lên một thời quá khứ đẹp đẽ, đầy lãng mạn, nhưng giờ đây chỉ còn là một dấu ấn trong quá khứ. Câu hỏi "Nào lúc tựa lầu Tần? hôm nọ" như một lời khẳng định về sự trôi chảy của thời gian, khiến con người không thể níu giữ được quá khứ. Tiếp nối dòng suy tưởng, tác giả miêu tả những khoảnh khắc đẹp đẽ của tuổi trẻ: "Cành liễu mành bẻ thủa đang tơ/ Khi trướng ngọc, lúc rèm ngà, Mảnh xuân $y^{4}$ hãy sờ sở dấu phong". Hình ảnh "cành liễu mành bẻ", "trướng ngọc", "rèm ngà", "mảnh xuân $y^{4}$" đều là những hình ảnh đẹp đẽ, gợi lên một thời thanh xuân rực rỡ, đầy sức sống. Tuy nhiên, những hình ảnh này lại được đặt trong quá khứ, được tác giả nhắc lại với một nỗi buồn da diết. Sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại được thể hiện rõ nét trong hai câu thơ tiếp theo: "Bây giờ đã ra lòng ruống rây, Để thân này nước chảy hoa trôi!". "Ruống rây" là hình ảnh ẩn dụ cho sự già nua, tàn phai của tuổi tác. Còn "nước chảy hoa trôi" là hình ảnh ẩn dụ cho sự vô thường của cuộc sống. Hai câu thơ này thể hiện sự bất lực của con người trước thời gian, trước sự tàn phai của tuổi trẻ và vẻ đẹp của cuộc sống. Kết thúc bài thơ, tác giả sử dụng những hình ảnh ẩn dụ đầy ám ảnh: "Hóa công sao khéo trêu ngươi?/ Bóng đèn tà nguyệt,như mùi ký $sinh^{5}$ oán ngâm khúc". "Hóa công" là tạo hóa, là định mệnh. Câu thơ "Hóa công sao khéo trêu ngươi?" thể hiện sự bất lực, sự oán trách của con người trước sự vô tình của tạo hóa. Hình ảnh "bóng đèn tà nguyệt", "mùi ký $sinh^{5}$ oán ngâm khúc" gợi lên một không khí u buồn, đầy tiếc nuối. Bài thơ "Tựa Lầu Tần" là một lời than thở đầy tiếc nuối về thời gian trôi qua một cách nhanh chóng, vô tình. Qua những câu thơ, tác giả thể hiện tâm trạng buồn bã, bất lực trước sự tàn phai của tuổi trẻ và vẻ đẹp của cuộc sống. Bài thơ cũng là một lời nhắc nhở con người hãy sống trọn vẹn từng khoảnh khắc, đừng để thời gian trôi qua một cách vô nghĩa.