Nguyên tắc cơ bản về tâm lý học trong bài "Nửa đêm" của Bác Hồ
Trong bài thơ "Nửa đêm" của Bác Hồ, hai câu thơ sau đây đã nói lên một nguyên tắc cơ bản của tâm lý học: "Ngủ thi ai cũng nhu lương thiện, Tỉnh dậy phân ra ké dũ, hiền". Câu thơ này đề cập đến hai trạng thái của con người khi ngủ và khi tỉnh dậy, và từ đó phản ánh một nguyên tắc quan trọng về tâm lý học. Trong trạng thái ngủ, câu thơ nói rằng "Ngủ thi ai cũng nhu lương thiện". Điều này ám chỉ rằng khi ngủ, con người không có ý thức và không thể kiểm soát hành vi của mình. Trạng thái ngủ là thời điểm mà tâm trí và ý thức của con người không hoạt động, và do đó, không có sự phân biệt giữa đúng và sai, tốt và xấu. Trong trạng thái ngủ, mọi người đều trở nên "nhu lương thiện", tức là không có ý định xấu hay hành vi không đạo đức. Tuy nhiên, khi tỉnh dậy, câu thơ nói rằng "Tỉnh dậy phân ra ké dũ, hiền". Điều này ám chỉ rằng khi tỉnh dậy, con người có ý thức và có khả năng phân biệt đúng và sai, tốt và xấu. Trạng thái tỉnh dậy là thời điểm mà tâm trí và ý thức của con người hoạt động, và do đó, có khả năng lựa chọn và kiểm soát hành vi của mình. Khi tỉnh dậy, mọi người trở nên "phân ra ké dũ, hiền", tức là có khả năng phân biệt đúng và sai, và có ý định tốt và hành vi đạo đức. Nguyên tắc cơ bản mà hai câu thơ này nói lên là rằng tâm lý của con người có sự thay đổi tùy thuộc vào trạng thái ngủ và tỉnh dậy. Trong trạng thái ngủ, con người trở nên vô thức và không có ý định xấu. Tuy nhiên, khi tỉnh dậy, con người có ý thức và có khả năng phân biệt đúng và sai, tốt và xấu. Điều này cho thấy tâm lý của con người có tính linh hoạt và thay đổi theo hoàn cảnh và trạng thái tâm trí. Với nguyên tắc này, Bác Hồ muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát và lựa chọn hành vi của mình khi tỉnh dậy. Bác Hồ khuyến khích mọi người phải có ý thức và phân biệt đúng và sai, tốt và xấu, và hành vi đúng đắn và đạo đức khi tỉnh dậy.