Phương pháp xây dựng luận điểm trong văn nghị luận xã hội
Luận điểm là linh hồn của bài văn nghị luận xã hội, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tác phẩm, góp phần thể hiện tư tưởng, quan điểm của người viết về một vấn đề nào đó của đời sống. Xây dựng luận điểm vững chắc, rõ ràng là yêu cầu tiên quyết để tạo nên một bài văn nghị luận xã hội chất lượng. Vậy đâu là phương pháp xây dựng luận điểm trong văn nghị luận xã hội hiệu quả?
Nắm vững khái niệm luận điểm trong văn nghị luận xã hội là gì?
Trước hết, cần hiểu rõ luận điểm là gì? Luận điểm là ý kiến thể hiện quan điểm, tư tưởng, đánh giá của người viết về một vấn đề nào đó trong đời sống xã hội. Luận điểm cần phải rõ ràng, chính xác, được chứng minh bằng những lí lẽ, bằng chứng thuyết phục. Luận điểm được coi là kim chỉ nam cho toàn bộ bài văn nghị luận, quyết định đến sự logic và sức thuyết phục của bài viết.
Xác định rõ đối tượng và vấn đề cần nghị luận
Để xây dựng luận điểm trong văn nghị luận xã hội chính xác, trước hết, người viết cần xác định rõ đối tượng và vấn đề cần nghị luận. Việc xác định đúng trọng tâm vấn đề sẽ giúp người viết khoanh vùng kiến thức, tìm kiếm luận cứ và triển khai luận điểm một cách logic, chặt chẽ. Ví dụ, với đề bài “Nghị luận về vấn đề bảo vệ môi trường”, người viết cần xác định rõ phạm vi nghị luận là bảo vệ môi trường nói chung hay tập trung vào một khía cạnh cụ thể như bảo vệ nguồn nước, bảo vệ không khí…?
Xây dựng luận điểm chính cho bài văn nghị luận xã hội
Từ việc xác định đúng đối tượng và vấn đề cần nghị luận, người viết tiến hành xây dựng luận điểm chính cho bài viết. Luận điểm chính là ý kiến khái quát, thể hiện rõ quan điểm, góc nhìn của người viết về vấn đề nghị luận. Luận điểm chính cần được diễn đạt súc tích, dễ hiểu, đủ sức nặng để thu hút người đọc. Ví dụ, với đề bài “Nghị luận về lòng yêu nước”, luận điểm chính có thể là: “Lòng yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, là động lực to lớn để đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách”.
Triển khai các luận điểm phụ hỗ trợ cho luận điểm chính
Sau khi có luận điểm chính, người viết cần triển khai các luận điểm phụ để làm rõ, chứng minh cho luận điểm chính thêm phần thuyết phục. Các luận điểm phụ cần có mối liên hệ chặt chẽ với luận điểm chính, đồng thời bổ sung, làm sáng tỏ cho luận điểm chính. Mỗi luận điểm phụ cần được trình bày rõ ràng, có tính logic và được chứng minh bằng các dẫn chứng, số liệu, lập luận chặt chẽ.
Sử dụng các phương pháp lập luận hiệu quả
Để bài văn nghị luận xã hội thêm phần thuyết phục, người viết cần sử dụng linh hoạt các phương pháp lập luận như lập luận chứng minh, lập luận giải thích, lập luận phân tích, so sánh, đối chiếu… sao cho phù hợp với từng luận điểm, luận cứ. Bên cạnh đó, cần chú ý sử dụng ngôn ngữ chính xác, giàu hình ảnh, biểu cảm để tăng tính thuyết phục cho bài viết.
Luận điểm là yếu tố cốt lõi làm nên sự thành công của một bài văn nghị luận xã hội. Hy vọng rằng những chia sẻ về phương pháp xây dựng luận điểm trong văn nghị luận xã hội trên đây sẽ giúp ích cho quá trình học tập và làm văn của bạn đọc.