Giá trị nghệ thuật và ý nghĩa nhân văn trong thơ xuân Nguyễn Bính
Thơ xuân Nguyễn Bính không rực rỡ sắc đào như Xuân Diệu, cũng chẳng man mác buồn như những vần thơ xuân của Huy Cận. Xuân trong thơ ông là bức tranh đồng quê dung dị, phảng phất hồn quê, tình quê ấm áp, chan chứa những rung động chân thành, tha thiết của một tâm hồn yêu quê hương, đất nước. Chính tình yêu ấy đã tạo nên giá trị nghệ thuật độc đáo và ý nghĩa nhân văn sâu sắc cho thơ xuân Nguyễn Bính.
Nét đẹp dân gian trong thơ xuân Nguyễn Bính
Nguyễn Bính là một trong những nhà thơ khai thác thành công chất liệu văn hóa dân gian. Thơ ông thấm đẫm hồn quê, đậm đà bản sắc dân tộc. Trong thơ xuân, những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam hiện lên thật gần gũi, thân thương như: cánh én, bông hoa xoan, hội chùa, câu hò, tiếng sáo,... Tất cả tạo nên một bức tranh xuân đậm chất thôn quê, yên bình, nên thơ.
Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước nồng nàn
Thơ xuân Nguyễn Bính thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết, nồng nàn. Ông say sưa ngắm nhìn, miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời vào xuân. Từ những hình ảnh quen thuộc như "bông hoa xoan tím", "con én đưa thoi", "cánh bướm dập dìu",... Nguyễn Bính đã vẽ ra một bức tranh xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Tình yêu thiên nhiên trong thơ ông cũng chính là tình yêu quê hương, đất nước sâu nặng.
Khát vọng hạnh phúc lứa đôi
Xuân về cũng là lúc lòng người rộn rã những khát khao hạnh phúc lứa đôi. Thơ xuân Nguyễn Bính mang đậm chất trữ tình, đong đầy cảm xúc yêu đương. Những vần thơ như lời tự sự, tâm tình của chàng trai trước tình yêu, trước hạnh phúc lứa đôi. Tình yêu trong thơ ông vừa nồng nàn, tha thiết, vừa e ấp, ngại ngùng, mang đậm nét duyên dáng, ý nhị của người con gái, chàng trai làng quê.
Nỗi buồn man mác trước tình yêu và cuộc đời
Bên cạnh những rung động tươi vui, rạo rực, thơ xuân Nguyễn Bính còn phảng phất nỗi buồn man mác. Đó là nỗi buồn của một "chú bướm lả ong lơi", "ôm lòng xuân muốn đi chơi khắp nẻo". Đó là nỗi buồn trước tình yêu đơn phương, trước những mong chờ, hy vọng rồi lại vụt tắt. Nỗi buồn ấy tuy man mác nhưng không bi lụy mà thấm đượm tình người, tình đời, khiến thơ ông thêm phần sâu lắng, da diết.
Thơ xuân Nguyễn Bính là sự kết hợp hài hòa giữa giá trị nghệ thuật và ý nghĩa nhân văn. Bằng ngôn ngữ thơ mộc mạc, giản dị nhưng cũng đầy tinh tế, Nguyễn Bính đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên, con người và cuộc sống làng quê Việt Nam vào xuân. Đọc thơ xuân Nguyễn Bính, ta như được sống lại với những ký ức tuổi thơ êm đềm, được hòa mình vào không khí rộn ràng của ngày xuân, được cảm nhận sâu sắc tình yêu quê hương, đất nước và khát vọng hạnh phúc của con người.