Khám phá kiến trúc gạch gò Cây Trôm, Óc Eo (An Giang)
Kiến trúc gạch gò Cây Trôm nằm trên cánh đồng Óc Eo, cách núi Ba Thê khoảng 2 km về phía Đông Nam. Gò có dạng bầu dục, diện tích hơn 1000 m2 và cao hơn mặt ruộng hiện nay khoảng 1 m. Cuộc khai quật năm 1983 đã phát hiện một kiến trúc gạch dài 30 m theo chiều Đông-Tây và 15 m theo chiều Bắc-Nam. Toàn bộ nền của kiến trúc này được lát gạch, với 5 đường gạch song song theo hướng Đông-Tây và 7 đường theo hướng Bắc-Nam. Các đường gạch này có chiều cao khoảng 0,60 m và tạo thành 260 vuông và chữ nhật lớn nhỏ khác nhau, với diện tích từ 4x2 m2 đến 1,30x0,80 m2. Kiến trúc được xây trên một nền vững chắc, dày từ 1,20 m đến 1,60 m, được xử lý chặt bằng đất sét nén chặt, cát và các khối đá hoa cương. Trong kiến trúc, không có sự bồi đắp mà chỉ được lấp đầy bằng các loại đất tạp lẫn gạch vỡ và mảnh gỗ. Có thể thấy sự sụt lún, biến dạng và xe dịch của các viên gạch xây và lớp gạch lát nền. Trong quá trình khai quật, dưới một lớp đá và cát dày 0,40 m và lớp đất sét vàng và đen nhạt, nhà khảo cổ đã tìm thấy một khúc gỗ có dấu vết gia công, có đường kính 0,25 m và dài 0,50 m. Phần dưới của khúc gỗ này đã bị cắt bằng, trong khi phần trên đã bị vỡ mục. Những phát hiện này cho thấy kiến trúc gạch gò Cây Trôm là một công trình kiến trúc đáng chú ý tại Óc Eo. Sự tồn tại của các đường gạch song song và lớp gạch lát nền cho thấy sự tinh tế và kỹ thuật cao trong xây dựng. Sự sụt lún và biến dạng của các viên gạch cũng cho thấy sự ảnh hưởng của thời gian và môi trường. Khúc gỗ được tìm thấy cung cấp thông tin về công nghệ và kỹ thuật chế tác gỗ của người dân Óc Eo. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về nguồn gốc và mục đích của kiến trúc gạch gò Cây Trôm. Các nhà khảo cổ đang tiếp tục nghiên cứu để tìm hiểu thêm về công trình này và đưa ra những giải thích thích đáng.