Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh: Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Vàng da là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong tuần đầu đời. Tuy nhiên, vàng da cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm. Vậy khi nào cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Nguyên nhân gây vàng da ở trẻ sơ sinh
Bilirubin là một chất màu vàng được tạo ra khi cơ thể phân hủy các tế bào hồng cầu cũ. Gan có nhiệm vụ chuyển bilirubin thành dạng hòa tan để cơ thể đào thải qua phân.
Ở trẻ sơ sinh, gan còn non yếu nên chưa thể chuyển hóa hết lượng bilirubin được tạo ra, dẫn đến tình trạng bilirubin tích tụ trong máu và gây vàng da.
Các loại vàng da sinh lý và bệnh lý
Có hai loại vàng da chính là vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý. Vàng da sinh lý thường xuất hiện trong vòng 2-4 ngày sau sinh và tự hết trong vòng 1-2 tuần. Vàng da bệnh lý có thể xuất hiện sớm hơn, kéo dài hơn và có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như:
* Bất đồng nhóm máu mẹ con: Xảy ra khi nhóm máu của mẹ và bé không tương thích, khiến cơ thể mẹ sản sinh kháng thể tấn công hồng cầu của bé.
* Thiếu men G6PD: Enzyme G6PD giúp bảo vệ hồng cầu khỏi bị phá hủy. Trẻ thiếu men G6PD có nguy cơ bị vàng da nặng hơn.
* Nhiễm trùng: Một số loại nhiễm trùng như nhiễm trùng máu, viêm gan cũng có thể gây vàng da.
* Bệnh lý về gan: Các bệnh lý về gan như viêm gan, tắc mật cũng có thể khiến bilirubin không được đào thải hiệu quả.
Dấu hiệu vàng da ở trẻ sơ sinh
Cha mẹ có thể nhận biết vàng da ở trẻ sơ sinh qua một số dấu hiệu như:
* Da bé bị vàng, bắt đầu từ mặt và lan xuống ngực, bụng, chân tay.
* Lòng trắng mắt của bé bị vàng.
* Nước tiểu của bé sẫm màu hơn bình thường.
* Phân của bé nhạt màu hơn bình thường.
Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Hầu hết trường hợp vàng da sinh lý đều vô hại và tự khỏi. Tuy nhiên, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu thấy trẻ có những dấu hiệu sau:
* Vàng da xuất hiện trong vòng 24 giờ sau sinh.
* Vàng da lan rộng và ngày càng nặng hơn.
* Trẻ bị sốt cao, bỏ bú, lừ đừ, khó đánh thức.
* Trẻ bị co giật, run tay chân.
Cách điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh
Tùy vào mức độ vàng da và tình trạng sức khỏe của trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Một số phương pháp điều trị vàng da thường được áp dụng là:
* Chiếu đèn: Ánh sáng xanh từ đèn chiếu giúp chuyển hóa bilirubin thành dạng dễ đào thải.
* Truyền máu: Trong trường hợp vàng da nặng, bác sĩ có thể chỉ định truyền máu để loại bỏ bilirubin và bổ sung hồng cầu cho trẻ.
Phòng ngừa vàng da ở trẻ sơ sinh
Để phòng ngừa vàng da ở trẻ sơ sinh, cha mẹ nên:
* Cho trẻ bú mẹ sớm và thường xuyên trong những ngày đầu sau sinh. Sữa mẹ giúp trẻ đi phân su nhanh hơn, từ đó đào thải bilirubin hiệu quả hơn.
* Theo dõi sát dấu hiệu vàng da của trẻ. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Vàng da ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng phổ biến, tuy nhiên cha mẹ không nên chủ quan. Việc theo dõi sát sao các dấu hiệu của trẻ và đưa trẻ đi khám kịp thời sẽ giúp phòng ngừa và điều trị vàng da hiệu quả, đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho trẻ.