Bức Tranh Phong Cảnh Trong Bài Thơ 'Bước Tới Đèo Ngang' Của Bà Huyện Thanh Quan
Bà Huyện Thanh Quan, một trong số ít nữ sĩ tài danh của văn học trung đại Việt Nam, đã để lại cho đời sau những áng thơ Nôm Đường luật mang đậm dấu ấn phong cách riêng. Trong số đó, bài thơ "Qua đèo Ngang" nổi bật lên như một minh chứng rõ nét cho bút pháp tả cảnh ngụ tình điêu luyện của bà. Bài thơ không chỉ là bức tranh sơn thủy hữu tình mà còn là nỗi niềm hoài cổ u uất của một thi nhân trước thời cuộc đổi thay.
Cảnh Đèo Ngang Hùng Vĩ, Hoang Sơ
"Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà", ngay từ những bước chân đầu tiên đặt lên đỉnh đèo, không gian hiện ra với vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa hoang sơ. Cảnh vật bao la, rộng lớn nhưng cũng thấm đượm nỗi buồn man mác của buổi chiều tà. Hình ảnh con người xuất hiện nhỏ bé giữa đất trời mênh mông càng tô đậm thêm sự hiu quạnh, lẻ loi.
Sự Sống Nho Nhỏ Giữa Thiên Nhiên Bao La
Giữa khung cảnh hùng vĩ ấy, sự sống hiện lên với những nét chấm phá đầy gợi cảm. Đó là "cỏ cây chen đá lá chen hoa", là "tiếng chim cuốc kêu" khắc khoải, da diết. Tuy nhiên, tất cả đều mang một vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng, càng khiến lòng người thêm phần cô liêu.
Nỗi Niềm Hoài Cổ U Uất Của Nhà Thơ
Cảnh vật hữu tình nhưng cũng đầy man mác, gợi lên trong lòng thi nhân nỗi niềm hoài cổ u uất. Câu hỏi tu từ "Lom khom dưới núi, tiều vài chú / Lác đác bên sông, chợ mấy nhà" như một lời tự vấn đầy bâng khuâng, tiếc nuối về một thời vàng son đã qua. Hình ảnh con người xuất hiện mờ nhạt, thưa thớt càng khiến không gian thêm phần trống trải, cô đơn.
Bức Tranh Phong Cảnh Thấm Đẫm Tình Người
Bằng bút pháp tả cảnh ngụ tình tài hoa, Bà Huyện Thanh Quan đã khắc họa thành công bức tranh phong cảnh Đèo Ngang hùng vĩ, hoang sơ nhưng cũng không kém phần thơ mộng, trữ tình. Qua đó, người đọc cảm nhận được tấm lòng thiết tha với đất nước, với lịch sử và nỗi niềm hoài cổ u uất của một nữ sĩ tài danh. Bài thơ "Qua đèo Ngang" xứng là thi phẩm đặc sắc, là tiếng lòng của một tâm hồn nhạy cảm trước biến đổi của thời cuộc.
Bài thơ "Qua đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan không chỉ đơn thuần là bức tranh phong cảnh mà còn là nơi gửi gắm tâm tư, tình cảm của tác giả. Qua ngòi bút tài hoa, cảnh và tình hòa quyện vào nhau, tạo nên một tuyệt tác văn chương đầy sức sống vượt thời gian.