** Vay Mượn và Sáng Tạo trong "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm **
** Bài thơ "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là một bản hùng ca về lịch sử dân tộc mà còn là một minh chứng tuyệt vời cho sức mạnh của việc vay mượn và sáng tạo trong nghệ thuật. Nhà thơ không đơn thuần kể lại lịch sử, mà ông khéo léo "vay mượn" chất liệu văn hoá dân gian, những câu chuyện, những hình ảnh quen thuộc từ đời sống thường nhật để xây dựng nên một bức tranh toàn cảnh về đất nước. Sự "vay mượn" này không phải là sao chép đơn thuần, mà là sự biến hoá, nâng tầm, tạo nên một vẻ đẹp mới mẻ, sâu sắc hơn. Ví dụ, hình ảnh "bếp lửa" không chỉ là một hình ảnh quen thuộc trong văn học dân gian, tượng trưng cho sự ấm áp, sum vầy của gia đình, mà trong "Đất Nước", nó còn mang ý nghĩa sâu xa hơn: đó là ngọn lửa của lòng yêu nước, của tinh thần quật cường, của sự trường tồn bất diệt của dân tộc. Hay hình ảnh "con cò" – một hình ảnh quen thuộc trong ca dao, tục ngữ – được Nguyễn Khoa Điềm sử dụng để gợi lên hình ảnh người phụ nữ Việt Nam tần tảo, chịu thương chịu khó, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước. Sự "vay mượn" này được thực hiện một cách tinh tế, tự nhiên, không hề gượng ép. Nhà thơ đã khéo léo kết hợp những chất liệu văn hoá dân gian với ngôn ngữ hiện đại, tạo nên một giọng điệu vừa cổ điển, vừa hiện đại, vừa gần gũi, vừa sâu lắng. Điều này cho thấy sự sáng tạo tài tình của Nguyễn Khoa Điềm, ông không chỉ là người kế thừa và phát huy truyền thống văn học dân gian, mà còn là người nâng tầm giá trị của nó lên một tầm cao mới. Qua việc "vay mượn" và sáng tạo, Nguyễn Khoa Điềm đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, giàu tính nhân văn và triết lý. "Đất Nước" không chỉ là bài thơ về lịch sử, mà còn là bài thơ về con người, về tình yêu quê hương đất nước, về sự trường tồn và phát triển của dân tộc. Đọc "Đất Nước", ta không chỉ cảm nhận được sự vĩ đại của lịch sử, mà còn cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi của văn hoá dân gian, và sự tài hoa, sáng tạo của nhà thơ. Đó là một trải nghiệm thẩm mỹ đầy xúc động và ý nghĩa. Sự kết hợp tài tình giữa truyền thống và hiện đại trong "Đất Nước" chính là một bài học quý giá về việc tiếp thu và phát huy tinh hoa văn hoá dân tộc trong sáng tạo nghệ thuật.