Liệt dây thần kinh số 7: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

(363 votes)

Liệt dây thần kinh số 7, hay còn gọi là bệnh liệt mặt, là tình trạng một phần hoặc toàn bộ khuôn mặt bị yếu hoặc tê liệt do tổn thương dây thần kinh số 7. Dây thần kinh này có vai trò kiểm soát các cơ bắp biểu hiện trên khuôn mặt, giúp chúng ta cười, nhăn mặt, nhíu mày và thực hiện nhiều biểu cảm khác. Khi dây thần kinh số 7 bị tổn thương, các tín hiệu từ não đến cơ mặt bị gián đoạn, dẫn đến liệt mặt. #### Các nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7 Liệt dây thần kinh số 7 có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất là do virus. Virus herpes simplex type 1 (HSV-1), loại virus gây bệnh mụn rộp, được cho là nguyên nhân hàng đầu gây liệt dây thần kinh số 7. Các loại virus khác như virus thủy đậu, zona thần kinh, cytomegalovirus (CMV) và Epstein-Barr (EBV) cũng có thể gây ra tình trạng này. Ngoài virus, liệt dây thần kinh số 7 còn có thể do các nguyên nhân khác như: chấn thương vùng đầu hoặc mặt, khối u não, bệnh lý mạch máu não, tiểu đường, bệnh Lyme, HIV/AIDS và các bệnh tự miễn. Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7 không được xác định, được gọi là liệt Bell's palsy. #### Triệu chứng thường gặp của liệt dây thần kinh số 7 Triệu chứng liệt dây thần kinh số 7 thường xuất hiện đột ngột và có thể nặng lên trong vài ngày. Biểu hiện phổ biến nhất là yếu hoặc liệt một bên mặt, khiến người bệnh khó khăn trong việc nhắm mắt, nhăn trán, cười hoặc nhếch mép. Các triệu chứng khác có thể bao gồm: * Đau nhức xung quanh tai hoặc sau tai ở bên bị liệt. * Tê bì hoặc ngứa ran ở mặt. * Chảy nước mắt hoặc khô mắt. * Thay đổi vị giác. * Nhạy cảm với âm thanh. * Khó khăn khi nói hoặc ăn uống. #### Phương pháp chẩn đoán và điều trị liệt dây thần kinh số 7 Để chẩn đoán liệt dây thần kinh số 7, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, đánh giá các triệu chứng và tiền sử bệnh. Bác sĩ cũng có thể chỉ định một số xét nghiệm như xét nghiệm máu, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc điện cơ để loại trừ các nguyên nhân khác và xác định mức độ tổn thương dây thần kinh. Điều trị liệt dây thần kinh số 7 phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đối với liệt Bell's palsy, hầu hết bệnh nhân sẽ tự hồi phục trong vòng vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, việc điều trị sớm có thể giúp rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm: * Thuốc: Corticosteroid như prednisone thường được sử dụng để giảm viêm và sưng dây thần kinh. Thuốc kháng virus như acyclovir có thể được chỉ định nếu nguyên nhân gây liệt là do virus. * Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện sức mạnh cơ mặt và phục hồi chức năng của dây thần kinh. * Chăm sóc tại nhà: Nghỉ ngơi đầy đủ, chườm ấm hoặc mát lên vùng mặt bị ảnh hưởng, massage nhẹ nhàng và thực hiện các bài tập cơ mặt đơn giản tại nhà có thể giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được xem xét nếu liệt dây thần kinh số 7 không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc gây biến chứng nghiêm trọng. Liệt dây thần kinh số 7 có thể gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, ăn uống và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời và tuân thủ phác đồ điều trị là rất quan trọng để tăng khả năng hồi phục hoàn toàn và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.