Bài thơ Đồng Chí: Một bức tranh toàn cảnh về tình đồng chí trong kháng chiến chống Pháp

(242 votes)

Tình đồng chí, đồng đội là một trong những tình cảm cao đẹp nhất, thiêng liêng nhất, là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn đã góp phần làm nên chiến thắng của dân tộc Việt Nam trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nắm bắt được điều đó, bằng ngòi bút tài hoa và tâm hồn nhạy cảm, nhà thơ Chính Hữu đã khắc họa thành công bức tranh về tình đồng chí, đồng đội trong bài thơ “Đồng chí” của mình. #### Hình ảnh người lính trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp Bài thơ được sáng tác năm 1948, khi cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta đang trong giai đoạn đầu, đầy gian khổ, ác liệt. Ngay từ những câu thơ đầu, Chính Hữu đã giới thiệu về xuất thân của những người lính: “Quê hương anh nước mặn, đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá” Họ là những người nông dân mặc áo lính, đến từ những miền quê khác nhau, nhưng đều có chung hoàn cảnh xuất thân nghèo khó. Người lính “nước mặn, đồng chua”, người “đất cày lên sỏi đá”. Câu thơ mộc mạc, giản dị mà thấm thía, nói lên sự lam lũ, khó nhọc của người nông dân. Chính sự đồng cảm về hoàn cảnh đã là cơ sở gắn kết những người lính lại với nhau. #### Vẻ đẹp tâm hồn của người lính Không chỉ có chung hoàn cảnh xuất thân, những người lính còn cùng chung lý tưởng, mục đích chiến đấu cao đẹp: “Súng bên súng, đầu sát bên đầu Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ” Họ sát cánh bên nhau, cùng chung ý chí chiến đấu vì nền độc lập tự do của Tổ quốc. Hình ảnh “súng bên súng, đầu sát bên đầu” là hình ảnh tả thực, thể hiện sự gắn bó khăng khít, không tách rời của những người lính. Giữa đêm đông lạnh giá, họ “chung chăn” sưởi ấm cho nhau, từ đó trở thành “đôi tri kỷ”. Từ “tri kỷ” là một từ Hán Việt, thường dùng để chỉ tình bạn thân thiết, hiểu nhau sâu sắc. Chính Hữu đã sử dụng rất đắt từ “tri kỷ” trong câu thơ này, thể hiện sự đồng cảm, thấu hiểu và tình cảm gắn bó keo sơn của những người lính. #### Sức mạnh của tình đồng chí Tình đồng chí, đồng đội đã trở thành động lực giúp những người lính vượt qua mọi khó khăn, gian khổ: “Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính” Họ sẵn sàng “gửi bạn thân cày” ruộng nương, “mặc kệ gió lung lay” gian nhà, gác lại tình riêng để đi theo tiếng gọi của Tổ quốc. Hình ảnh “giếng nước gốc đa” là hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam, nay cũng “nhớ người ra lính”. Phép nhân hóa đã thể hiện sự gắn bó tha thiết của người lính với quê hương, đất nước. #### Lời khẳng định về một tình đồng chí cao đẹp Khép lại bài thơ là hình ảnh “ánh sao đầu súng” lung linh, rực rỡ: “Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo” Giữa “rừng hoang sương muối”, những người lính vẫn “đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới”. Hình ảnh “đầu súng trăng treo” là một hình ảnh đẹp, lãng mạn và giàu chất thơ. “Đầu súng” là biểu tượng cho chiến tranh khốc liệt, còn “trăng” là biểu tượng cho cuộc sống yên bình. Sự kết hợp độc đáo giữa hai hình ảnh đối lập đã tạo nên một vẻ đẹp vừa lãng mạn, vừa bi tráng. Hình ảnh đó cũng cho thấy tinh thần lạc quan, ung dung của những người lính dù trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ. Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu đã khắc họa thành công hình ảnh những người lính trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Bằng ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc mà thấm thía, bài thơ đã ca ngợi tình đồng chí, đồng đội cao đẹp và lòng yêu nước nồng nàn của những người lính. Đồng thời, bài thơ cũng khẳng định sức mạnh to lớn của tình đồng chí, đồng đội, góp phần làm nên chiến thắng của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp.