Vẻ đẹp cấu tứ trong bài thơ "Khi con tu hú" của Tố Hữu ##
Bài thơ "Khi con tu hú" của Tố Hữu được sáng tác trong hoàn cảnh nhà thơ bị giam cầm, thể hiện tâm trạng u uất, khao khát tự do của người chiến sĩ cách mạng. Bên cạnh những giá trị nội dung sâu sắc, bài thơ còn gây ấn tượng bởi cấu tứ độc đáo, góp phần tạo nên sức lay động mạnh mẽ cho tác phẩm. Cấu tứ của bài thơ được xây dựng theo dòng chảy tâm lý của nhà thơ, từ tiếng chim tu hú vang vọng trong tâm tưởng đến khung cảnh mùa hè rực rỡ bên ngoài song sắt nhà tù, rồi lại quay về với hiện thực tù ngục, kết thúc bằng lời khẳng định niềm tin mãnh liệt vào tương lai. Mở đầu bài thơ là tiếng chim tu hú kêu "báo hiệu mùa hè sang". Tiếng chim tu hú như một lời khơi gợi, một tiếng gọi bừng tỉnh tâm hồn nhà thơ. Nó là tiếng gọi của tự do, của cuộc sống tươi đẹp bên ngoài song sắt nhà tù. Tiếng chim tu hú vang vọng trong tâm tưởng nhà thơ, gợi lên những hình ảnh đẹp đẽ của mùa hè: "Lúa chín vàng trên đồng", "Nắng đào trời xanh ngắt", "Cây rợp bóng mát", "Dòng sông xanh mát". Phần tiếp theo, nhà thơ miêu tả khung cảnh mùa hè rực rỡ bên ngoài song sắt nhà tù. Những hình ảnh được miêu tả một cách cụ thể, sinh động, tạo nên một bức tranh mùa hè rực rỡ, tràn đầy sức sống. Cảnh vật mùa hè như một lời khẳng định về sự tươi đẹp, tràn đầy sức sống của cuộc đời, trái ngược với hiện thực tù ngục tăm tối, ngột ngạt. Tuy nhiên, tiếng chim tu hú cũng là lời nhắc nhở về sự giam cầm, về khoảng cách giữa hiện thực và khát vọng. Nhà thơ bỗng chốc tỉnh giấc, nhận ra mình đang bị giam cầm trong bốn bức tường lạnh lẽo. Cảnh vật bên ngoài càng đẹp, càng làm cho tâm trạng nhà thơ thêm phần u uất, bế tắc. Kết thúc bài thơ, nhà thơ khẳng định niềm tin mãnh liệt vào tương lai. Dù bị giam cầm, nhưng tinh thần của nhà thơ vẫn kiên cường, bất khuất. Niềm tin vào tương lai tươi sáng, vào ngày đất nước được tự do, độc lập là động lực giúp nhà thơ vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Cấu tứ của bài thơ "Khi con tu hú" được xây dựng theo dòng chảy tâm lý của nhà thơ, từ tiếng chim tu hú vang vọng trong tâm tưởng đến khung cảnh mùa hè rực rỡ bên ngoài song sắt nhà tù, rồi lại quay về với hiện thực tù ngục, kết thúc bằng lời khẳng định niềm tin mãnh liệt vào tương lai. Cách thức tổ chức bài thơ như vậy đã tạo nên một hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, góp phần thể hiện trọn vẹn tâm trạng và tư tưởng của nhà thơ. Bên cạnh đó, việc sử dụng phép đối lập giữa cảnh vật mùa hè tươi đẹp và hiện thực tù ngục tăm tối đã tạo nên một hiệu quả nghệ thuật đặc biệt. Phép đối lập này không chỉ làm tăng thêm vẻ đẹp của bài thơ mà còn góp phần thể hiện sâu sắc tâm trạng u uất, khao khát tự do của người chiến sĩ cách mạng. Cấu tứ độc đáo của bài thơ "Khi con tu hú" đã góp phần tạo nên sức lay động mạnh mẽ cho tác phẩm. Nó không chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật của Tố Hữu mà còn là minh chứng cho sức mạnh của tinh thần cách mạng, của niềm tin vào tương lai tươi sáng.