Bất Lự Hoàn Sơn: Di sản văn hóa và du lịch Bắc Ninh
Nằm giữa vùng đất Kinh Bắc ngàn năm văn hiến, quần thể di tích chùa Bút Tháp - núi Phả Lại (hay còn gọi là Bất Lự Hoàn Sơn) hiện lên như một bức tranh sơn thủy hữu tình, kết tinh vẻ đẹp văn hóa và tâm linh của vùng đất Bắc Ninh. Di sản này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Vẻ đẹp sơn thủy hữu tình của Bất Lự Hoàn Sơn
Núi Phả Lại không cao, chỉ hơn 100 mét, nhưng lại sở hữu vẻ đẹp nên thơ, hữu tình. Tương truyền, xưa kia, khi vua Tần Thủy Hoàng cho người đi tìm thuốc trường sinh đã đến đây. Vua ra lệnh cho các đạo sĩ dừng chân tìm kiếm, nhưng tìm mãi không thấy nên đã đặt tên núi là Bất Lự, nghĩa là "không tìm thấy". Còn tên gọi "Hoàn Sơn" lại gắn liền với truyền thuyết về một người phụ nữ hiền dịu, đức hạnh đã dùng chính tấm lòng của mình để cảm hóa hổ dữ, bảo vệ dân làng.
Từ chân núi, du khách có thể men theo những bậc đá rêu phong, uốn lượn giữa rừng thông xanh mát để lên tới đỉnh. Trên đỉnh núi là chùa Bút Tháp, nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa và kiến trúc độc đáo.
Nét độc đáo trong kiến trúc chùa Bút Tháp
Chùa Bút Tháp được xây dựng từ thời nhà Lý, trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, đến nay vẫn giữ được nét cổ kính, uy nghiêm. Công trình kiến trúc tiêu biểu nhất của chùa là tòa tháp Bút Tháp, được xây dựng vào thời Hậu Lê. Tháp cao 5 tầng, mỗi tầng có mái cong, bốn góc uốn cong mềm mại, tạo nên hình dáng thanh thoát như một ngọn bút lông đang vươn lên trời cao.
Bên cạnh tháp Bút Tháp, chùa còn có nhiều công trình kiến trúc khác như gác chuông, nhà tổ, tam quan… Tất cả đều được chạm khắc tinh xảo, công phu, thể hiện tài năng của các nghệ nhân xưa.
Di sản văn hóa phong phú
Không chỉ nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, chùa Bút Tháp còn là nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa quý giá. Nổi bật nhất là hệ thống tượng Phật được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, đồng, đất nung… với niên đại từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19. Trong đó, pho tượng Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn bằng gỗ mít cao 3,7m, 11 đầu, 42 tay, mỗi tay cầm một pháp khí khác nhau là một kiệt tác nghệ thuật điêu khắc thời Hậu Lê.
Ngoài ra, chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật cổ như chuông đồng, bia đá, khánh đá… có giá trị lịch sử và văn hóa to lớn.
Tiềm năng phát triển du lịch Bất Lự Hoàn Sơn
Với vẻ đẹp sơn thủy hữu tình, kiến trúc độc đáo và di sản văn hóa phong phú, Bất Lự Hoàn Sơn có tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch.
Bên cạnh việc tham quan, chiêm bái, du khách đến đây còn có thể tham gia các hoạt động trải nghiệm như leo núi, dã ngoại, tìm hiểu văn hóa địa phương… Đặc biệt, vào dịp lễ hội chùa Bút Tháp (diễn ra từ ngày mùng 3 đến ngày mùng 5 tháng 3 âm lịch hàng năm), du khách sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân Kinh Bắc.
Để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch của Bất Lự Hoàn Sơn, tỉnh Bắc Ninh đã và đang tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa sản phẩm du lịch, đồng thời đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến du lịch.
Với những nỗ lực của chính quyền địa phương và sự chung tay của cộng đồng, tin rằng Bất Lự Hoàn Sơn sẽ trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh.
Nằm ẩn mình giữa đất trời Kinh Bắc, Bất Lự Hoàn Sơn không chỉ là một danh lam thắng cảnh mà còn là minh chứng cho sự trường tồn của văn hóa và lịch sử. Du khách đến đây không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên, kiến trúc độc đáo mà còn được cảm nhận sâu sắc đời sống tâm linh, văn hóa của người dân địa phương. Bất Lự Hoàn Sơn xứng đáng là điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch Việt Nam.