Ảnh hưởng của định kiến xã hội đến sự phát triển của trẻ em trong văn học Việt Nam

Trong dòng chảy bất tận của văn học Việt Nam, trẻ em hiện lên với muôn hình vạn trạng, số phận và tính cách. Từ những trang viết thấm đẫm tình người, ta thấy được xã hội tác động lên sự hình thành nhân cách của trẻ thơ mạnh mẽ đến nhường nào, đặc biệt là những định kiến xã hội có thể trở thành rào cản, xiềng xích kìm hãm sự phát triển tự nhiên của chúng.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Nỗi đau từ định kiến về nguồn gốc và hoàn cảnh</h2>

Văn học Việt Nam đã khắc họa rõ nét bi kịch của những đứa trẻ gánh chịu định kiến nghiệt ngã từ chính nguồn gốc, hoàn cảnh xuất thân của mình. Từ hình ảnh bé Hồng trong "Những ngày thơ ấu" của Nguyên Hồng, luôn bị bà cô gieo rắc những lời cay độc về người mẹ "khốn nạn", đến số phận bất hạnh của bé An trong "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố, bị khinh miệt vì là con nhà nghèo, phải làm dâu gán nợ. Những đứa trẻ ấy, ngay từ khi sinh ra đã phải gồng mình chống chọi với sự khinh miệt, ruồng bỏ của xã hội, lớn lên trong thiếu thốn tình thương và sự bảo bọc. Định kiến xã hội như một vết dao cứa sâu vào tâm hồn non nớt, khiến chúng tự ti, mặc cảm và khép mình.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Sức nặng của định kiến giới</h2>

Không chỉ nguồn gốc, định kiến giới cũng là một trong những rào cản lớn, ngăn cản sự phát triển của trẻ em, đặc biệt là các bé gái. Xã hội phong kiến với những hủ tục hà khắc đã đẩy nhiều số phận vào bi kịch. Có thể kể đến nhân vật Mị trong "Vợ chồng A Phủ" của Tô Hữu, bị tước đoạt tuổi thơ, ép duyên vào nhà giàu để rồi chìm đắm trong cuộc sống tăm tối, vô vọng. Hay như nhân vật Thị Nở trong "Chí Phèo" của Nam Cao, dù mang trong mình tình yêu thương chân thành nhưng cũng bị người đời khinh miệt, xa lánh vì ngoại hình xấu xí. Định kiến xã hội đã bóp nghẹt tâm hồn, chà đạp lên những ước mơ, khát vọng tự do của những đứa trẻ, khiến chúng không thể sống đúng với bản ngã của mình.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Ánh sáng phản kháng và khát vọng vượt lên</h2>

Tuy nhiên, văn học Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc phơi bày những góc khuất của xã hội, mà còn là tiếng nói mạnh mẽ cho sự phản kháng và khát vọng vươn lên của trẻ em. Từ hình ảnh bé Hồng kiên cường bảo vệ tình yêu thương dành cho mẹ, cho đến nhân vật chị Dậu mạnh mẽ vùng lên chống lại sự áp bức, bất công. Những đứa trẻ ấy, dù nhỏ bé, yếu đuối nhưng vẫn luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt, một tinh thần phản kháng quyết liệt trước những định kiến xã hội. Chúng khát khao được yêu thương, được đối xử công bằng và có quyền được sống một cuộc đời tự do, hạnh phúc.

Văn học Việt Nam đã và đang là tấm gương phản chiếu rõ nét những tác động của định kiến xã hội đến sự phát triển của trẻ em. Qua đó, mỗi tác phẩm là một lời kêu gọi, thức tỉnh lương tri con người, hướng đến một xã hội công bằng, văn minh, nơi mà mọi trẻ em đều có cơ hội phát triển toàn diện, được sống trong tình yêu thương và sự chở che của cộng đồng.