Tâm lý nhân vật nữ chính trong các tác phẩm văn học Việt Nam hiện thực phê phán
Phận đàn bà trong xã hội cũ với bao rào cản lễ giáo phong kiến, những định kiến hà khắc đã đẩy người phụ nữ vào biết bao bất hạnh, tủi nhục. Nổi lên trên nền chung ấy, văn học hiện thực phê phán Việt Nam đã khắc họa thành công hình tượng người phụ nữ với số phận bi kịch, qua đó phơi bày bộ mặt tàn nhẫn của xã hội đương thời. Tâm lý của các nhân vật nữ chính trong dòng văn học này cũng mang đậm dấu ấn của thời đại, là tiếng lòng của những kiếp người bị chà đạp, giam cầm trong bi kịch.
<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Nỗi đau bị chà đạp, tước đoạt quyền sống</h2>
Xã hội phong kiến với tư tưởng trọng nam khinh nữ đã đẩy người phụ nữ vào cảnh bế tắc, không lối thoát. Họ bị tước đoạt quyền được sống, quyền mưu cầu hạnh phúc. Số phận của những người phụ nữ ấy bị chi phối bởi lễ giáo, bởi những hủ tục hà khắc. Nhân vật Thị Nở trong “ Chí Phèo” của Nam Cao là minh chứng rõ nét cho bi kịch này. Xinh đẹp, trong sáng khi còn trẻ nhưng bị giam cầm trong hình hài của một người đàn bà xấu xí, Thị Nở trở thành đối tượng để người đời dè bỉu, nhạo báng. Nỗi đau ấy, bi kịch ấy đã khắc sâu vào tâm can, khiến Thị Nở luôn tự ti, mặc cảm với chính bản thân mình.
<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Khao khát tình yêu và hạnh phúc</h2>
Là phụ nữ, họ cũng khao khát yêu thương và được yêu thương. Nhưng xã hội phong kiến mục ruỗng đã chà đạp lên ước mơ chính đáng ấy. Họ bị ép duyên, bị mua bán như một món hàng. Họ không có quyền được lựa chọn hạnh phúc cho riêng mình. Nỗi khát khao yêu thương bị dập tắt trong nước mắt, để lại trong lòng họ nỗi đau khôn nguôi. Nhân vật Vũ Nương trong “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một ví dụ điển hình. Nàng luôn khao khát có được một tổ ấm gia đình hạnh phúc, nhưng cuộc đời lại đầy rẫy bi kịch và oan trái.
<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Sức mạnh tiềm tàng, khát vọng vùng lên phản kháng</h2>
Dù bị áp bức, bất hạnh, nhưng người phụ nữ Việt Nam vẫn luôn tiềm tàng một sức sống mãnh liệt, một khát vọng vươn lên mạnh mẽ. Họ không cam chịu số phận, luôn tìm cách đấu tranh để giành lấy hạnh phúc cho riêng mình. Hình ảnh chị Dậu trong “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy rõ điều đó. Từ một người phụ nữ hiền lành, chịu thương, chị Dậu đã vùng lên như một con thú bị giết, quyết bảo vệ chồng, bảo vệ hạnh phúc gia đình.
Tâm lý nhân vật nữ chính trong các tác phẩm văn học Việt Nam hiện thực phê phán là một vấn đề được nhiều tác giả quan tâm. Qua đó, người đọc nhận thấy được bộ mặt tàn nhẫn, bất công của xã hội phong kiến đương thời và lên án mạnh mẽ những hủ tục lạc hậu đã đẩy người phụ nữ vào bi kịch. Đồng thời, ta cũng thấy được vẻ đẹp tâm hồn, sức sống mãnh liệt và khát vọng vươn lên của họ.