Hiệu ứng người ngoài cuộc: Tại sao sự hiện diện của mọi người ảnh hưởng đến khả năng giúp đỡ trong tình huống khẩn cấp?

Trong lĩnh vực tâm lý học, John Darley và Bibb Latané đã đưa ra khái niệm về hiệu ứng người ngoài cuộc và tiến hành nghiên cứu về hiện tượng này vào năm 1968. Hiệu ứng người ngoài cuộc là hiện tượng trong đó sự hiện diện của mọi người (tức là người ngoài cuộc) ảnh hưởng đến khả năng giúp đỡ một người trong tình huống khẩn cấp của một cá nhân.

Theo Darley và Latané, hiệu ứng người ngoài cuộc xuất phát từ một số yếu tố chính. Thứ nhất, sự hiện diện của nhiều người trong một tình huống khẩn cấp có thể tạo ra sự mất điểm trong việc xác định trách nhiệm cá nhân. Khi có nhiều người chứng kiến một tình huống khẩn cấp, mỗi người có thể cho rằng người khác sẽ đảm nhận trách nhiệm giúp đỡ và do đó không cần phải làm gì. Điều này dẫn đến hiện tượng "rơi vào trạng thái người ngoài cuộc", trong đó mỗi người cảm thấy không có trách nhiệm cá nhân để can thiệp.

Thứ hai, hiệu ứng người ngoài cuộc còn liên quan đến sự đánh giá của mỗi người về tình huống khẩn cấp. Khi có nhiều người chứng kiến một tình huống khẩn cấp, mỗi người có xu hướng đánh giá rằng nguy cơ và cần động viên người khác để giúp đỡ. Điều này dẫn đến hiện tượng "rơi vào trạng thái người ngoài cuộc", trong đó mỗi người cảm thấy không có trách nhiệm cá nhân để can thiệp.

Một ví dụ nổi tiếng về hiệu ứng người ngoài cuộc là trường hợp Kitty Genovese vào năm 1964. Kitty Genovese bị tấn công và bị sát hại trước một tòa nhà ở New York. Mặc dù có nhiều người chứng kiến sự việc, không ai đã can thiệp hoặc gọi cảnh sát để cứu giúp cô. Sự mất điểm trong việc xác định trách nhiệm cá nhân và đánh giá sai về tình huống khẩn cấp đã dẫn đến cái chết bi thảm của Kitty Genovese.

Tuy nhiên, hiệu ứng người ngoài cuộc không phải lúc nào cũng xảy ra. Có những yếu tố có thể giảm bớt hiệu ứng này, chẳng hạn như sự nhận thức về trách nhiệm cá nhân và đào tạo về cách ứng phó với tình huống khẩn cấp. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi mọi người được hướng dẫn cách xử lý tình huống khẩn cấp và nhận thức về trách nhiệm cá nhân, hiệu