Quyền im lặng của bị can trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam tại Việt Nam

Quyền im lặng là một trong những quyền cơ bản của con người được hiến định và pháp luật nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, ghi nhận và bảo vệ. Quyền này đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình tố tụng hình sự, đặc biệt là trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam – giai đoạn mà quyền và lợi ích của bị can dễ bị xâm hại nhất. Bài viết này sẽ phân tích quyền im lặng của bị can trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam tại Việt Nam.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Quy định của Pháp luật Việt Nam về Quyền im lặng</h2>

Pháp luật Việt Nam, cụ thể là Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, đã có những quy định rõ ràng về quyền im lặng của bị can. Theo đó, ngay từ khi bị bắt, bị can phải được thông báo về quyền im lặng, quyền không buộc phải tự chứng minh mình có tội, quyền được giữ im lặng và không phải trả lời các câu hỏi của cơ quan tiến hành tố tụng nếu điều đó có thể gây bất lợi cho bị can. Quyền im lặng này được đảm bảo xuyên suốt trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Ý nghĩa của Quyền im lặng trong Giai đoạn Tạm giữ, Tạm giam</h2>

Trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam, bị can thường ở trong tình trạng tâm lý bất ổn, lo lắng, sợ hãi, dễ bị tác động bởi các yếu tố khách quan. Việc thực hiện quyền im lặng giúp bị can tránh được những lời khai thiếu chính xác, tự buộc tội mình do tâm lý không ổn định. Đồng thời, quyền im lặng cũng là công cụ để bị can tự bảo vệ mình trước những áp lực, ép buộc từ phía cơ quan tiến hành tố tụng, đảm bảo lời khai của bị can sau đó là tự nguyện, trung thực.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Thực trạng Thực hiện Quyền im lặng trong Giai đoạn Tạm giữ, Tạm giam tại Việt Nam</h2>

Mặc dù pháp luật đã có quy định rõ ràng về quyền im lặng, tuy nhiên, trên thực tế, việc thực hiện quyền này trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam tại Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Nhiều trường hợp, bị can không được thông tin đầy đủ về quyền im lặng của mình hoặc bị gây áp lực, dụ dỗ, thậm chí là ép buộc phải khai báo trong khi chưa có luật sư. Điều này dẫn đến việc bị can đưa ra lời khai bất lợi cho mình, ảnh hưởng đến quá trình điều tra, xét xử sau này.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Giải pháp nhằm Đảm bảo Quyền im lặng cho Bị can</h2>

Để đảm bảo quyền im lặng cho bị can trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam, cần có sự phối hợp đồng bộ từ nhiều phía. Trước hết, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giúp cho bị can hiểu rõ về quyền và nghĩa vụ của mình. Bên cạnh đó, cần tăng cường trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng trong việc tôn trọng và bảo vệ quyền im lặng của bị can. Việc luật sư tham gia từ sớm, ngay từ giai đoạn tạm giữ, tạm giam là vô cùng quan trọng, giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can.

Tóm lại, quyền im lặng là một quyền cơ bản của bị can, góp phần đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong hoạt động tố tụng hình sự. Việc đảm bảo thực hiện hiệu quả quyền im lặng cho bị can trong giai đoạn tạm giữ, tạm giam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tư pháp, đảm bảo quyền con người, quyền công dân trong nhà nước pháp quyền Việt Nam.