Suy nghĩ về "Dầu tham, dầu nhũng, dầu vơ vét, dầu rút tỉa" trong "Về luân lí xã hội ở nước ta" của Phan Châu Trinh
Trong bài viết "Về luân lí xã hội ở nước ta", Phan Châu Trinh đã đề cập đến khái niệm "dầu tham, dầu nhũng, dầu vơ vét, dầu rút tỉa" để phản ánh tình trạng xã hội đương thời. Ý kiến của ông về việc không ai phẩm bình dầu này khi dân lấy để mua vườn, sắm ruộng, xây nhà, làm cửa đã gây ra nhiều tranh cãi và suy ngẫm. Đầu tiên, "dầu tham, dầu nhũng, dầu vơ vét, dầu rút tỉa" được hiểu là những hành vi lợi ích cá nhân, không quan tâm đến lợi ích cộng đồng. Điều này phản ánh một tầm nhìn hẹp hòi và thiếu lòng trung thành đối với cộng đồng. Tuy nhiên, có thể hiểu rằng trong một xã hội phức tạp, việc đảm bảo cuộc sống cho bản thân và gia đình cũng là một ưu tiên quan trọng. Thứ hai, việc không ai phẩm bình dầu này khi dân lấy để mua vườn, sắm ruộng, xây nhà, làm cửa cũng đưa ra câu hỏi về tính chất của xã hội và giá trị đạo đức. Liệu việc không ai chê bai có phải là sự miễn cưỡng hay là sự chấp nhận? Điều này đặt ra vấn đề về chuẩn mực đạo đức và lòng trung thành với giá trị cộng đồng. Cuối cùng, suy nghĩ về ý kiến này cũng mở ra cơ hội để xem xét lại vai trò của giáo dục và nhân văn trong việc xây dựng một xã hội công bằng và phát triển. Việc đánh giá lại giá trị và lòng trung thành với cộng đồng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Nhìn chung, suy nghĩ về ý kiến "dầu tham, dầu nhũng, dầu vơ vét, dầu rút tỉa" của Phan Châu Trinh đưa ra nhiều cơ hội để suy ngẫm về tính cách của con người và xã hội. Việc đặt ra câu hỏi và tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề này sẽ góp phần vào việc xây dựng một xã hội công bằng và phát triển.