Vai trò của yếu tố kì ảo trong việc thể hiện chủ đề của Chuyện người con gái Nam Xương
Truyện ngắn "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ không chỉ là câu chuyện cảm động về số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến mà còn là tác phẩm chứa đựng yếu tố kì ảo độc đáo. Yếu tố kì ảo ấy không chỉ tạo nên màu sắc li kì, hấp dẫn cho câu chuyện mà còn góp phần quan trọng trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm.
<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Sự xuất hiện của yếu tố kì ảo như lời khẳng định bi kịch của Vũ Nương</h2>
Ngay từ đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ đã khéo léo cài cắm yếu tố kì ảo qua chi tiết Phan Lang - người cùng làng với Vũ Nương - được Linh Phi cứu sống và đưa xuống thủy cung. Yếu tố kì ảo tiếp tục được thể hiện rõ nét hơn qua lời kể của Phan Lang về thế giới dưới thủy cung, nơi Vũ Nương sống sau khi trầm mình. Nàng sống trong cung điện nguy nga, lộng lẫy, được các nàng tiên chầu chực, hầu hạ. Sự xuất hiện của thế giới thần tiên, của không gian lung linh, kì ảo dưới thủy cung tưởng chừng như xa rời thực tại lại chính là nơi trú ngụ của một linh hồn oan khuất. Chính yếu tố kì ảo đã góp phần khắc họa rõ nét hơn bi kịch của Vũ Nương. Nàng phải tìm đến cái chết để chứng minh sự trong sạch và chỉ khi tồn tại trong thế giới thần tiên, thoát khỏi những ràng buộc của xã hội thực tại, Vũ Nương mới có thể tìm thấy sự giải thoát cho bản thân.
<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Yếu tố kì ảo như một phương tiện để tác giả bày tỏ tư tưởng, quan điểm</h2>
Bên cạnh việc khẳng định bi kịch của người phụ nữ, yếu tố kì ảo còn là phương tiện để tác giả bày tỏ tư tưởng, quan điểm của mình. Sự xuất hiện của Phan Lang - người chứng kiến toàn bộ câu chuyện - và sự trở về dương thế của Vũ Nương chính là cách để Nguyễn Dữ gửi gắm thông điệp về cuộc sống, về số phận con người. Dù Vũ Nương có trở về trong vẻ ngoài xinh đẹp, rực rỡ thì đó cũng chỉ là sự trở về trong khoảnh khắc. Nàng vẫn phải tuân theo quy luật của thế giới cõi âm "đã về với Linh Phi thì không thể trở lại nhân gian được nữa". Thông qua chi tiết này, Nguyễn Dữ muốn khẳng định bi kịch của Vũ Nương là bi kịch không thể cứu vãn. Đồng thời, tác giả cũng ngầm phê phán xã hội bất công, tàn nhẫn đã đẩy người phụ nữ vào con đường bi thương, oan khuất.
<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Góp phần tạo nên giá trị nhân văn cho tác phẩm</h2>
Không chỉ dừng lại ở việc thể hiện chủ đề, yếu tố kì ảo còn góp phần tạo nên giá trị nhân văn cho tác phẩm. Hình ảnh Vũ Nương hiện về trong sự mong ngóng của chồng con và sự hối hận muộn màng của Trương Sinh chính là khát vọng về hạnh phúc, về một cuộc sống gia đình trọn vẹn của Nguyễn Dữ. Tuy nhiên, chính sự mong manh, hư ảo của thế giới thần tiên lại một lần nữa khẳng định sự thật phũ phàng. Hạnh phúc gia đình là điều mà Vũ Nương không thể có được, dù ở thế giới thực tại hay trong chính thế giới thần tiên. Thông qua đó, Nguyễn Dữ bày tỏ sự cảm thông sâu sắc với số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến đồng thời khẳng định khát vọng về lẽ công bằng và giá trị nhân văn.
Yếu tố kì ảo trong "Chuyện người con gái Nam Xương" không chỉ là yếu tố tâm linh, tín ngưỡng đơn thuần mà còn là phương tiện nghệ thuật đặc sắc góp phần thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm. Thông qua yếu tố kì ảo, Nguyễn Dữ đã khắc họa thành công bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện niềm cảm thương sâu sắc cùng khát vọng về lẽ công bằng và giá trị nhân văn.