** Sự Vay Mượn và Cải Biến Sáng Tạo Chất Liệu Văn Hóa Dân Gian trong "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm **

** Đoạn trích "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là một bài thơ, mà còn là một bản tổng hòa, một sự tổng kết sâu sắc về lịch sử và văn hóa dân tộc. Nhà thơ đã khéo léo vay mượn và cải biến sáng tạo chất liệu văn hóa dân gian, tạo nên một tác phẩm vừa quen thuộc, vừa mới mẻ, lay động lòng người. Sự vay mượn này không đơn thuần là sao chép, mà là sự tái hiện, nâng tầm những giá trị văn hóa truyền thống lên một tầm cao mới, phù hợp với tư tưởng và tình cảm của thời đại. Một trong những ví dụ điển hình là việc sử dụng các câu ca dao, tục ngữ. Nguyễn Khoa Điềm không trích dẫn nguyên văn, mà khéo léo lồng ghép, biến tấu những câu quen thuộc vào mạch cảm xúc của bài thơ. Chẳng hạn, hình ảnh "đất nước" không chỉ là lãnh thổ địa lý, mà còn là sự kết tinh của lịch sử, của những câu chuyện, những bài ca, những truyền thuyết được lưu truyền qua bao thế hệ. Đây là sự vay mượn và biến đổi tài tình, làm cho hình ảnh "đất nước" trở nên gần gũi, thân thương, đồng thời mang ý nghĩa sâu sắc hơn. Bên cạnh đó, Nguyễn Khoa Điềm còn sử dụng nhiều hình ảnh, điển tích trong văn học dân gian. Những hình ảnh như "bếp lửa", "mẹ", "con" không chỉ đơn thuần là những hình ảnh cụ thể, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng, tượng trưng cho sự bền bỉ, hy sinh, tình yêu thương của dân tộc. Việc sử dụng những hình ảnh này không chỉ làm cho bài thơ thêm sinh động, mà còn giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và cảm nhận được chiều sâu tư tưởng của tác phẩm. Đây là sự cải biến sáng tạo, nâng tầm những hình ảnh quen thuộc lên thành những biểu tượng giàu sức gợi. Tóm lại, sự vay mượn và cải biến sáng tạo chất liệu văn hóa dân gian trong "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm đã góp phần tạo nên sức mạnh và giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Nhà thơ không chỉ kế thừa và phát huy truyền thống văn học dân gian, mà còn làm cho nó trở nên hiện đại, phù hợp với tinh thần thời đại, khơi dậy lòng tự hào dân tộc và tình yêu quê hương đất nước trong mỗi người đọc. Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại này chính là điểm sáng tạo độc đáo và đáng trân trọng trong tác phẩm. Đọc "Đất Nước", ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của ngôn từ, mà còn cảm nhận được cả một chiều sâu lịch sử, văn hóa và tâm hồn dân tộc.