Kiều ở Lầu Ngưng Bích: Một bức tranh tâm trạng bi thương và đầy ám ảnh

Thân phận nàng Kiều lưu lạc chốn phong trần, bị giam cầm trong Lầu Ngưng Bích, xa cách người thân, quê hương, trở thành nỗi ám ảnh day dứt trong lòng người đọc. Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" là bức tranh tâm trạng vừa bi thương, vừa chất chứa đầy ám ảnh về số phận con người nhỏ bé, đặc biệt là người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Nỗi cô đơn đến tuyệt vọng trong cảnh "nhốt mình" nơi Lầu Ngưng Bích</h2>

Nguyễn Du đã sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình đầy nghệ thuật để khắc họa tâm trạng Kiều ở lầu Ngưng Bích. Lầu Ngưng Bích - cái tên nói lên tất cả, là nơi "ngưng" lại những tia hy vọng, niềm vui, là nơi giam cầm tuổi trẻ, khát vọng của Thúy Kiều. Không gian xung quanh nàng là khung cảnh hoang vắng, tiêu điều, tĩnh lặng đến rợn người:

> "Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,

>

> Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung."

Từ láy "nao nao" kết hợp với những từ ngữ chỉ không gian mênh mông, vô tận như "non xa", "trăng gần" đã vẽ ra một khung cảnh thiên nhiên rộng lớn nhưng cũng thật lạnh lẽo, cô liêu. Giữa không gian ấy, Kiều hiện lên nhỏ bé, đơn độc như bị "nhốt mình" trong chính nỗi đau của bản thân.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Nỗi nhớ nhung da diết về người thân, quê nhà</h2>

Trong cảnh "nhốt mình", Kiều càng thêm day dứt, đau xót khi những ký ức tươi đẹp về gia đình, quê hương, tình yêu ùa về. Nàng nhớ cha mẹ ngày càng già yếu, xót xa khi nghĩ đến cảnh mình không thể ở bên phụng dưỡng:

> "Xót người tựa cửa hôm mai,

>

> Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?"

Nỗi nhớ người yêu - Kim Trọng - cũng dâng lên trong lòng Kiều, day dứt, đau đớn:

> "Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,

>

> Tin sương luống những rày trông mai chờ."

Hình ảnh "dưới nguyệt chén đồng" là lời thề nguyện son sắt, ước hẹn trăm năm của đôi lứa. Giờ đây, lời thề ấy như cứa vào tim Kiều nỗi đau chia lìa, xa cách. Nàng "rày trông mai chờ" trong vô vọng, càng thêm xót xa cho số phận hẩm hiu của bản thân.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Nỗi lo sợ, bất an về tương lai mờ mịt</h2>

Không chỉ đau buồn vì hiện tại, Kiều còn mang trong mình nỗi lo sợ, bất an về tương lai mờ mịt. Nàng ý thức được thân phận "con ong cái kiến", "bèo dạt mây trôi" của mình trong xã hội phong kiến đầy bất công:

> "Buồn trông cửa bể chiều hôm,

>

> Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?"

Hình ảnh "cửa bể chiều hôm", "thuyền ai thấp thoáng" là những hình ảnh ẩn dụ cho cuộc đời bấp bênh, vô định của Kiều. Nàng như con thuyền nhỏ bé giữa dòng đời đầy sóng gió, không biết sẽ trôi dạt về đâu.

Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" khép lại nhưng dư âm về số phận bi thương của Thúy Kiều vẫn còn vang vọng trong lòng người đọc. Bằng ngòi bút tài hoa, Nguyễn Du đã khắc họa thành công bức tranh tâm trạng vừa bi thương, vừa chất chứa đầy ám ảnh về số phận con người, đặc biệt là người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Qua đó, nhà thơ cũng thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc, xót thương cho những kiếp người bất hạnh.