Bài thơ Thanh Minh: Một bức tranh mùa xuân rực rỡ và đầy cảm xúc

Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Du, bức tranh thiên nhiên mùa xuân hiện lên thật tươi đẹp, sống động qua hai câu thơ đầu bài thơ *Thanh Minh*: “Thanh minh trong tiết tháng ba/ Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh”. Không khí của ngày hội Thanh minh hiện lên thật náo nhiệt, tưng bừng, tràn đầy sức sống.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Cảnh sắc thiên nhiên rực rỡ sắc màu</h2>

“Thanh minh” là tiết thứ năm trong số 24 tiết khí của các nước Đông Á, được tính theo lịch dương, thường rơi vào ngày 4 hoặc 5 tháng 4 dương lịch, khi đó ở miền Bắc Việt Nam bắt đầu vào tiết xuân muộn. Hai chữ “trong tiết” đã gợi nên đặc trưng của tiết Thanh minh - tiết trời trong trẻo, quang đãng, mát mẻ. Không chỉ vậy, tiết Thanh minh còn là thời điểm giao mùa, từ xuân sang hạ, bởi vậy mà thiên nhiên khoác lên mình một vẻ đẹp rực rỡ, tươi mới.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Không khí ngày hội Thanh minh náo nức, tưng bừng</h2>

Giữa khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp ấy là không khí náo nức, tưng bừng của ngày lễ tảo mộ, hội đạp thanh. “Tảo mộ” là đi thăm mộ, sửa sang, dọn dẹp phần mộ của tổ tiên. “Đạp thanh” là hoạt động vui chơi ngoài trời, thường được tổ chức vào dịp Thanh minh. Hai câu thơ đầu đã phác họa nên không khí náo nhiệt của ngày Thanh minh, khi con người hòa mình vào thiên nhiên, đất trời, vừa tưởng nhớ tổ tiên, vừa tận hưởng những khoảnh khắc tươi đẹp của cuộc sống.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Tâm trạng bâng khuâng, man mác của con người khi du xuân</h2>

Giữa khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, rực rỡ sắc màu ấy, tác giả lại chỉ tập trung miêu tả một chi tiết đầy ấn tượng: “Ngựa xe như nước áo quần như nêm”. Hình ảnh so sánh “như nước”, “như nêm” đã góp phần khắc họa không khí náo nhiệt, đông vui của lễ hội Thanh minh. Từ đó, ta thấy được nét đặc sắc trong bút pháp tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du. Giữa dòng người đông đúc, tấp nập ấy, nhà thơ vẫn cảm thấy lạc lõng, bơ vơ: “Mắt buồn theo nhạn về xuân”. Hình ảnh “nhạn về xuân” như một lời khẳng định, nhắc nhở lòng người về sự trôi chảy của thời gian. Xuân đang dần qua đi, nhạn cũng vội vã bay về phương Bắc. Còn nhà thơ vẫn cô đơn, lẻ loi, chưa tìm được một nơi bấu víu cho tâm hồn.

Bài thơ *Thanh Minh* của Nguyễn Du tuy ngắn gọn nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc. Qua bức tranh thiên nhiên ngày xuân rực rỡ, sống động, tác giả đã thể hiện được những tâm sự, nỗi niềm của mình. Đó là nỗi buồn man mác, sự cô đơn, lạc lõng giữa dòng đời. Đồng thời, bài thơ cũng là lời khẳng định tài năng nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Du.