Bức Tranh Thu Vàng Trong Bài Thơ 'Sang Thu' Của Hữu Thỉnh

Trong thi đàn Việt Nam, Hữu Thỉnh là một trong những gương mặt tiêu biểu cho dòng thơ trữ tình - chính trị. Thơ ông giản dị mà cô đọng, hàm súc, mang đậm hơi thở của quê hương, đất nước. Đặc biệt, bài thơ "Sang thu" đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bởi bức tranh thiên nhiên giao mùa đầy tinh tế và cảm xúc bâng khuâng, man mác trước thời khắc chuyển giao của đất trời. Bài thơ không chỉ đẹp bởi cảnh thu mà còn đẹp bởi những rung cảm tinh tế của thi nhân trước bức tranh thu vàng độc đáo.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Hương thơm của mùa thu</h2>

Mở đầu bài thơ, Hữu Thỉnh đã rất tài tình khi sử dụng khứu giác - một giác quan tinh tế để cảm nhận sự chuyển mình của đất trời:

"Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se"

Hương ổi chín nồng nàn, ngọt dịu, thoang thoảng trong "gió se" - làn gió lạnh đầu mùa báo hiệu thu sang. Từ "bỗng" được đặt ở đầu câu thơ như một phát hiện bất ngờ, đầy ngỡ ngàng của tác giả trước tín hiệu của mùa thu. Hai câu thơ ngắn gọn, súc tích nhưng đã mở ra một không gian nghệ thuật đặc trưng của mùa thu, đồng thời khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc xao xuyến, bồi hồi.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Màu sắc của mùa thu</h2>

Không chỉ cảm nhận mùa thu bằng khứu giác, Hữu Thỉnh còn rất tinh tế khi sử dụng thị giác để cảm nhận bức tranh thu vàng qua những gam màu đặc trưng:

"Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về"

Hình ảnh "sương chùng chình" là một sáng tạo độc đáo của nhà thơ. Từ láy tượng hình "chùng chình" được tác giả nhân hóa, khiến cho làn sương giăng mắc nơi đầu ngõ như mang tâm trạng bâng khuâng, ngập ngừng, vương vấn, chưa muốn dời đi. Phải chăng đó cũng chính là tâm trạng của con người khi chợt nhận ra thu sang? Hai câu thơ tiếp theo, tác giả khẳng định chắc nịch hơn về sự xuất hiện của mùa thu, nhưng vẫn ẩn chứa chút gì đó mơ hồ, chưa rõ ràng:

"Hình như thu đã về"

Từ "hình như" kết hợp với động từ "về" càng khẳng định sự xuất hiện của mùa thu là có thật, nhưng vẫn còn rất nhẹ nhàng, e ấp, chưa muốn lộ diện hoàn toàn.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Âm thanh của mùa thu</h2>

Bên cạnh hương thơm và màu sắc, âm thanh cũng là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên bức tranh thu vàng trong bài thơ "Sang thu" của Hữu Thỉnh:

"Vài tiếng dế rền vang

Thêm vào cơn mưa bụi"

Tiếng dế - âm thanh đặc trưng của mùa thu được tác giả sử dụng rất đắt, gợi lên không gian tĩnh lặng, vắng vẻ và có chút gì đó man mác buồn. Hình ảnh "cơn mưa bụi" xuất hiện trong câu thơ cũng góp phần tạo nên một nét buồn man mác cho bức tranh thu.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Những chuyển biến của cảnh vật</h2>

Trong khổ thơ cuối, Hữu Thỉnh đã miêu tả những chuyển biến của cảnh vật khi thu sang:

"Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã"

Nếu như dòng sông mùa hạ chảy xiết, cuồn cuộn thì khi thu sang, dòng sông trở nên "dềnh dàng" hơn, như muốn níu giữ những ngày cuối hạ. Hình ảnh đối lập "dềnh dàng" - "vội vã" đã góp phần thể hiện nhịp sống hối hả của thiên nhiên khi thu sang.

Bằng những nét vẽ tinh tế, Hữu Thỉnh đã khắc họa thành công bức tranh thu vàng với những gam màu đặc trưng, hương thơm quyến rũ và âm thanh đặc biệt. Qua đó, bài thơ "Sang thu" không chỉ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết mà còn gửi gắm những suy tư, chiêm nghiệm sâu sắc của tác giả về cuộc đời.