** Phân tích bài thơ "Tự tình" (bài II) của Hồ Xuân Hương **

<strong style="font-weight: bold;"> </strong>Mở bài:<strong style="font-weight: bold;"> Hồ Xuân Hương, nữ sĩ tài danh của thế kỷ XVIII, để lại cho đời một hệ thống thơ ca độc đáo, phản ánh sâu sắc số phận và tâm tư của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Bài thơ "Tự tình" (bài II) là một trong những tác phẩm tiêu biểu, thể hiện nỗi cô đơn, niềm khao khát hạnh phúc và sự kiên cường của người phụ nữ trước số phận nghiệt ngã. </strong>Thân bài:<strong style="font-weight: bold;"> Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, với ngôn từ giản dị mà hàm súc, hình ảnh đối lập tạo nên sức mạnh biểu cảm. Nhan đề "Tự tình" đã nói lên chủ đề chính của bài thơ: sự tự bộc bạch tâm tình của nhà thơ. Hai câu đề: "Đêm khuya vắng vắng trống canh dồn/ Trơ cái Hồng nhan với nước non". Không gian "đêm khuya vắng vắng" được khắc họa bằng âm thanh "trống canh dồn", tạo nên cảm giác cô đơn, thời gian trôi chậm chạp, nhấn mạnh sự lẻ loi của người phụ nữ. Hình ảnh "Hồng nhan" – nhan sắc tươi đẹp – lại được đặt cạnh từ "trơ", thể hiện sự cô độc, bị bỏ rơi giữa đất trời bao la. Đảo ngữ "trơ cái Hồng nhan" càng làm nổi bật nỗi buồn, sự bất lực trước số phận. Hai câu thực: "Chén rượu đưa Hương say lại tỉnh/ Vầng trăng khuyết chưa tròn". Hình ảnh chén rượu, sự say tỉnh, vầng trăng khuyết đều là những biểu tượng của sự thiếu trọn vẹn, không hoàn hảo trong cuộc sống. Người phụ nữ cố gắng tìm quên trong men rượu nhưng vẫn không thể xóa nhòa nỗi buồn. Vầng trăng khuyết cũng là hình ảnh ẩn dụ cho số phận dang dở, chưa trọn vẹn của chính nhà thơ. Hai câu luận: "Siêu ngang mặt đất rêu từng đám/ Đâm toạc chân mây đá mấy hòn". Hai câu thơ này sử dụng phép đối, tạo nên sự cân đối, hài hòa. Hình ảnh thiên nhiên hoang sơ, dữ dội (rêu, đá, mây) được sử dụng để phản ánh tâm trạng bất ổn, mạnh mẽ của người phụ nữ. Sự "siêu ngang", "đâm toạc" thể hiện ý chí kiên cường, không chịu khuất phục trước số phận. Hai câu kết: "Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại/ Mảnh tình san sẻ tí con con". Câu thơ thể hiện sự chán chường, mệt mỏi trước vòng tuần hoàn của thời gian và sự nhỏ bé của tình yêu. "Mảnh tình san sẻ tí con con" thể hiện sự chua xót, tiếc nuối một tình yêu nhỏ nhoi, không trọn vẹn. </strong>Kết bài:** "Tự tình" (bài II) của Hồ Xuân Hương không chỉ là tiếng lòng của một người phụ nữ tài hoa mà còn là bức tranh chân thực về số phận, tâm tư của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Bài thơ để lại ấn tượng sâu sắc bởi ngôn từ giản dị, hình ảnh giàu sức gợi, và đặc biệt là tinh thần kiên cường, không chịu khuất phục trước số phận của người phụ nữ. Qua bài thơ, ta càng thêm thấu hiểu và trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của nữ sĩ tài hoa Hồ Xuân Hương. Sự kết hợp giữa nỗi buồn sâu lắng và ý chí mạnh mẽ đã tạo nên giá trị nghệ thuật đặc sắc của bài thơ, khiến nó trở thành một tác phẩm kinh điển trong văn học Việt Nam.