Giá trị nghệ thuật của bài thơ Lượm - Tố Hữu

Lượm - một cái tên như tiếng reo vui, trong trẻo, hồn nhiên. Cậu bé Lượm, nhân vật chính trong bài thơ cùng tên của nhà thơ Tố Hữu, đã trở thành hình tượng bất tử trong lòng nhiều thế hệ bạn đọc. Qua ngòi bút tài hoa và tình cảm yêu thương, trân trọng, Tố Hữu đã khắc họa thành công vẻ đẹp của Lượm, một chú bé liên lạc dũng cảm, kiên cường và đầy lạc quan. Hình tượng ấy sống mãi với thời gian, góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật đặc sắc cho bài thơ.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Vẻ đẹp trong trẻo, hồn nhiên của Lượm</h2>

Ngay từ lần đầu gặp gỡ, người đọc đã bị thu hút bởi hình ảnh cậu bé Lượm hồn nhiên, trong sáng. Đó là một cậu bé "loắt choắt" với vóc dáng nhỏ nhắn, nhanh nhẹn. Trang phục của Lượm cũng thật đặc biệt: "Cái xắc xinh xinh/ Cái chân thoăn thoắt/ Cái đầu nghênh nghênh". Từ "xinh xinh" được lặp lại hai lần như muốn nhấn mạnh sự đáng yêu, ngộ nghĩnh của Lượm. Chiếc mũ ca lô trên đầu "nghênh nghênh" như muốn khoe với mọi người về nhiệm vụ vẻ vang mà mình đang đảm nhận.

Không chỉ vậy, Lượm còn rất hồn nhiên, vui tươi. Nụ cười "hồn nhiên" như tỏa nắng, xua tan đi những căng thẳng, mệt nhọc của chiến tranh. Giữa ranh giới mong manh của sự sống và cái chết, Lượm vẫn giữ được nét hồn nhiên, trong sáng vốn có của một tâm hồn trẻ thơ.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Tinh thần dũng cảm, kiên cường của người chiến sĩ nhỏ tuổi</h2>

Dù còn nhỏ tuổi nhưng Lượm đã sớm giác ngộ cách mạng, tham gia vào đội ngũ những người chiến sĩ liên lạc. Công việc của Lượm rất nguy hiểm, thường xuyên phải đối mặt với bom đạn của kẻ thù. Vậy nhưng, Lượm không hề sợ hãi mà ngược lại rất gan dạ, dũng cảm: "Vụt qua mặt trận/ Đạn bay vèo vèo/ Lượm chạy xộc xệch/ Cái đầu nghênh nghênh". Những động từ mạnh như "vụt", "chạy", "xộc xệch" đã phần nào cho thấy sự khốc liệt của chiến trường và sự dũng cảm, ngoan cường của Lượm.

Hình ảnh Lượm ngã xuống "Như con chim chích/ Rơi vào lòng đất mẹ" khiến người đọc không khỏi xót xa, tiếc thương. Sự hy sinh của Lượm tuy đột ngột nhưng cũng thật đẹp đẽ, bi tráng. Lượm ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ nhưng hình ảnh về một chú bé liên lạc dũng cảm, kiên cường sẽ sống mãi trong lòng nhân dân.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ Lượm</h2>

Để khắc họa thành công hình tượng nhân vật Lượm, nhà thơ Tố Hữu đã sử dụng rất thành công những biện pháp nghệ thuật đặc sắc.

Thể thơ bốn chữ với nhịp thơ nhanh, gấp gáp, kết hợp với ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc đã góp phần lột tả chân thực, sinh động hình ảnh cậu bé Lượm hồn nhiên, trong sáng nhưng cũng rất dũng cảm, kiên cường.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng rất thành công các từ láy tượng hình, tượng thanh như "loắt choắt", "xinh xinh", "thoăn thoắt", "nghênh nghênh"..., góp phần tạo nên âm hưởng vui tươi, nhí nhảnh cho bài thơ.

Đặc biệt, cách sử dụng phương thức miêu tả xen lẫn biểu cảm kết hợp với cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất đã giúp tác giả thể hiện thành công tình cảm yêu mến, cảm phục và xót thương của mình đối với Lượm.

Bài thơ Lượm khép lại nhưng hình ảnh về cậu bé liên lạc dũng cảm, kiên cường vẫn còn sống mãi trong lòng bạn đọc. Qua hình tượng nhân vật Lượm, nhà thơ Tố Hữu muốn ca ngợi tinh thần yêu nước, lòng dũng cảm và sự hy sinh cao cả của những người con đất Việt trong cuộc kháng chiến chống Pháp oanh liệt. Bài thơ đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhiều thế hệ bạn đọc, góp phần khẳng định giá trị nghệ thuật của nền văn học Việt Nam.