Nghệ thuật kể chuyện: Khi "chuyện mình" trở thành "chuyện người khác" ##

Câu nói của Orhan Pamuk trong diễn từ Nobel Văn học 2006 đã khơi gợi một vấn đề sâu sắc về nghệ thuật kể chuyện: "phải kê chuyện mình như thể đó là chuyện của người khác, và chuyện người khác lại như chuyện của chính anh ta". Để làm rõ ý kiến này, chúng ta cần phân tích hai khía cạnh chính: cách kể chuyện khách quan và sự đồng cảm trong sáng tạo. Thứ nhất, việc "kê chuyện mình như thể đó là chuyện của người khác" là một kỹ thuật quan trọng để tạo nên sự khách quan trong tác phẩm. Khi nhà văn đặt mình vào vị trí của người kể chuyện, họ cần tách biệt bản thân khỏi câu chuyện, tránh những cảm xúc cá nhân, những suy nghĩ chủ quan. Thay vào đó, họ cần tập trung vào việc tái hiện sự kiện một cách trung thực, khách quan, như thể họ chỉ là người ghi lại câu chuyện của người khác. Điều này giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận thông điệp của tác phẩm, đồng thời tạo nên sự tin tưởng và thuyết phục. Ví dụ, trong tiểu thuyết "Chiến tranh và hòa bình" của Leo Tolstoy, tác giả đã sử dụng kỹ thuật kể chuyện khách quan để tái hiện cuộc sống của những nhân vật trong bối cảnh lịch sử đầy biến động. Tolstoy không chỉ miêu tả những trận chiến khốc liệt, mà còn lột tả tâm lý, suy nghĩ, cảm xúc của từng nhân vật một cách chân thực, giúp người đọc hiểu rõ hơn về cuộc sống và con người trong thời đại đó. Thứ hai, "chuyện người khác lại như chuyện của chính anh ta" là minh chứng cho sự đồng cảm sâu sắc của nhà văn. Để kể chuyện người khác một cách chân thực, nhà văn cần đặt mình vào vị trí của họ, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng, nỗi niềm của họ. Sự đồng cảm này giúp nhà văn tạo nên những câu chuyện giàu cảm xúc, chạm đến trái tim người đọc. Ví dụ, trong tác phẩm "Vợ nhặt" của Kim Lân, tác giả đã thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những người nông dân nghèo khổ trong thời kỳ đó. Qua nhân vật Tràng, Kim Lân đã khắc họa chân thực cuộc sống cơ cực, sự khốn khó của người dân lao động, đồng thời thể hiện niềm tin vào sức sống mãnh liệt, tinh thần lạc quan của họ. Kết luận, câu nói của Orhan Pamuk đã chỉ ra một quy tắc vĩnh hằng trong nghệ thuật kể chuyện: sự kết hợp giữa khách quan và đồng cảm. Nhà văn cần vừa giữ được sự khách quan trong việc tái hiện câu chuyện, vừa thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với nhân vật và bối cảnh. Chỉ khi đó, tác phẩm mới có thể chạm đến trái tim người đọc, tạo nên những giá trị nhân văn sâu sắc.