Ý thức có trước và ý thức chủ quan trong triết học
Trong triết học, một trong những vấn đề quan trọng là vai trò của ý thức trong quá trình hình thành và phát triển của thế giới khách quan. Có hai quan điểm chính về vấn đề này: ý thức có trước và ý thức chủ quan. Ý thức có trước là quan điểm cho rằng các lực lượng siêu nhiên có trước như Thượng đế, chúa, trời, ... quyết định sinh ra thế giới khách quan. Theo quan điểm này, ý thức không phụ thuộc vào sự tồn tại của con người mà tồn tại độc lập và có sức mạnh tạo ra thế giới. Tuy nhiên, quan điểm này không được chứng minh bằng căn cứ khoa học và thường được coi là một quan điểm tôn giáo. Ý thức chủ quan, ngược lại, cho rằng cảm giác và tư duy cá nhân có trước và quyết định sự tồn tại của con người. Theo quan điểm này, ý thức là sản phẩm của hoạt động tư duy và cảm giác của con người và không tồn tại độc lập. Ý thức chủ quan được coi là quan điểm khoa học và phản ánh thực tế của cuộc sống con người. Trong triết học Mác-Lênin, vai trò của triết học trong đời sống xã hội được nhấn mạnh. Triết học Mác-Lênin ra đời và phát triển trong bối cảnh xuất hiện phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và giai cấp vô sản. Triết học Mác-Lênin không chỉ là một lý thuyết trừu tượng mà còn là một công cụ để hiểu và thay đổi thế giới. Nguồn gốc lý luận của triết học Mác-Lênin bắt nguồn từ triết học cổ điển Đức, chủ nghĩa Xã hội không tưởng ở Pháp, Kinh tế chính trị cổ điển Anh và tư tưởng nhân loại. Triết học Mác-Lênin kết hợp các yếu tố này để tạo ra một lý thuyết duy vật lịch sử, khắc phục tính chất trực quan và siêu hình của chủ nghĩa duy vật cũ và tính chất duy tâm và thần bí của phép biến chứng duy tâm Đức. Học thuyết tiến hóa và học thuyết tế bào là hai nguồn gốc khoa học tự nhiên quan trọng trong triết học Mác-Lênin. Học thuyết tiến hóa chứng minh sự tiến hóa của các loài với tư cách là một quá trình phát triển về sự sống. Học thuyết tế bào chứng minh tính thống nhất của toàn bộ sự sống. Với vai trò của mình, triết học Mác-Lênin đã đóng góp quan trọng vào cuộc cách mạng xã hội. Triết học Mác-Lênin đã khắc phục những hạn chế của chủ nghĩa duy vật cũ và tạo ra chủ nghĩa duy vật lịch sử. Lênin đã phát triển triết học Mác-Lênin trong thời kỳ chủ nghĩa tư bản đế quốc. Tóm lại, ý thức có trước và ý thức chủ quan là hai quan điểm chính trong triết học về vai trò của ý thức trong quá trình hình thành và phát triển của thế giới khách quan. Triết học Mác-Lênin đã đóng góp quan trọng vào cuộc cách mạng xã hội và khắc phục những hạn chế của chủ nghĩa duy vật cũ.