Vai trò của Nga trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh

Nga từ lâu đã là một bên liên quan chính trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh, đóng vai trò là trung gian hòa giải và là nhà cung cấp quân sự chính cho Armenia. Cuộc xung đột, âm ỉ từ thời Liên Xô, xoay quanh khu vực Nagorno-Karabakh, một vùng đất do người Armenia kiểm soát nhưng được quốc tế công nhận là một phần của Azerbaijan. Vai trò của Nga trong khu vực này rất phức tạp, được thúc đẩy bởi sự kết hợp của các lợi ích địa chính trị, kinh tế và an ninh.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Mối quan hệ lịch sử và chiến lược</h2>

Mối quan hệ sâu sắc của Nga với Armenia bắt nguồn từ lịch sử và địa lý. Cả hai quốc gia đều có chung di sản Chính thống giáo Đông phương, và Armenia nằm trong phạm vi ảnh hưởng truyền thống của Nga ở Nam Caucasus. Nga coi Armenia là một đồng minh quan trọng trong khu vực, đóng vai trò là vùng đệm chống lại bất ổn tiềm ẩn từ Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan. Để củng cố mối quan hệ này, Nga duy trì một căn cứ quân sự ở Armenia và là thành viên của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga lãnh đạo, một liên minh quân sự của các quốc gia hậu Xô Viết.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Vai trò trung gian hòa giải</h2>

Nga luôn đóng vai trò là trung gian hòa giải chính trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh, cùng với Hoa Kỳ và Pháp trong khuôn khổ Nhóm Minsk của OSCE. Nga đã tìm cách tạo điều kiện cho một giải pháp hòa bình, tổ chức các cuộc đàm phán và thực hiện các lệnh ngừng bắn giữa các bên tham chiến. Tuy nhiên, vai trò trung gian của Nga thường bị ảnh hưởng bởi mong muốn duy trì sự cân bằng giữa Armenia và Azerbaijan, dẫn đến việc cáo buộc Nga thiên vị và thiếu trung lập.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Cung cấp quân sự và ảnh hưởng</h2>

Nga là nhà cung cấp quân sự chính cho Armenia, cung cấp vũ khí, bao gồm cả vũ khí tiên tiến, với giá chiết khấu hoặc viện trợ quân sự. Sự phụ thuộc của Armenia vào vũ khí của Nga mang lại cho Moscow ảnh hưởng đáng kể đối với Yerevan. Nga cũng duy trì lực lượng gìn giữ hòa bình ở Nagorno-Karabakh sau cuộc chiến năm 2020, nhằm mục đích giám sát lệnh ngừng bắn và cung cấp hỗ trợ nhân đạo. Sự hiện diện của quân đội Nga trong khu vực càng củng cố ảnh hưởng của Nga đối với cuộc xung đột.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Lợi ích kinh tế và năng lượng</h2>

Nga có lợi ích kinh tế đáng kể ở cả Armenia và Azerbaijan. Nga là đối tác thương mại lớn nhất của Armenia và là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất trong các lĩnh vực năng lượng, viễn thông và khai thác mỏ của Armenia. Nga cũng có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Azerbaijan, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng. Azerbaijan là nhà cung cấp dầu khí quan trọng cho Nga, và các công ty năng lượng của Nga đã đầu tư đáng kể vào lĩnh vực năng lượng của Azerbaijan.

<h2 style="font-weight: bold; margin: 12px 0;">Thách thức và cân nhắc trong tương lai</h2>

Vai trò của Nga trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh phải đối mặt với những thách thức và cân nhắc ngày càng tăng. Cuộc chiến năm 2020 đã làm thay đổi đáng kể cán cân quyền lực trong khu vực, với việc Azerbaijan giành lại quyền kiểm soát một phần đáng kể lãnh thổ bị mất. Sự can dự ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực, bao gồm cả việc hỗ trợ quân sự cho Azerbaijan, cũng làm phức tạp thêm động lực địa chính trị. Hơn nữa, mong muốn của phương Tây nhằm giảm bớt ảnh hưởng của Nga ở Nam Caucasus đặt ra những thách thức đối với vai trò truyền thống của Nga trong khu vực.

Nga vẫn là một bên liên quan chính trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh, với lịch sử lâu dài về sự can dự và các lợi ích chiến lược trong khu vực. Vai trò của Nga với tư cách là trung gian hòa giải, nhà cung cấp quân sự và cường quốc kinh tế mang lại cho Moscow ảnh hưởng đáng kể đối với các bên tham chiến. Tuy nhiên, bối cảnh địa chính trị đang thay đổi, sự can dự ngày càng tăng của các tác nhân bên ngoài và động lực quyền lực đang phát triển trong khu vực đặt ra những thách thức và cơ hội mới cho vai trò của Nga trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh. Khả năng điều hướng bối cảnh phức tạp này và bảo vệ lợi ích của mình trong khi thúc đẩy một giải pháp hòa bình sẽ tiếp tục định hình sự can dự của Nga ở Nam Caucasus trong những năm tới.