Sự khác nhau giữa nghĩa đen và nghĩa bóng của từ

Trong ngôn ngữ, từ có thể mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Hai loại ý nghĩa chính là nghĩa đen và nghĩa bóng. Nghĩa đen là nghĩa vốn có của từ, không có tính hình tượng. Nghĩa bóng, ngược lại, là nghĩa có tính hình tượng. Ví dụ, từ "ánh sáng" có nghĩa đen là "dạng vật chắt do vật phát ra hoặc phản chiếu trên vật, nhờ nó mắt có thể cảm thụ mà nhìn thấy vật ấy". Đây là nghĩa không có tính hình tượng. Tuy nhiên, từ "ánh sáng" cũng có nghĩa bóng là "sự soi sáng, sự hướng dẫn". Ví dụ, trong các trường hợp như ánh sáng vẳn hoá, ánh sáng của li tưởng, nghĩa bóng của từ "ánh sáng" được sử dụng. Tương tự, từ "ngôi sao" có nghĩa đen chỉ những thiên thể lấp lánh trên bầu trời trong đêm tối. Tuy nhiên, trong câu "Ngôi sao áy lặn hoá bình minh" của Tó Hûu, từ "ngôi sao" mang nghĩa bóng chỉ Bác Hồ. Cũng có những từ chỉ đối tượng vật chất như "mận" và "đảo" có nghĩa đen là tên chỉ hai loài cây. Tuy nhiên, trong ngữ cảnh như "Bây giờ mận mới hởi đảo... Mận hỏi thi đào xin thưa..." của một câu ca dao, từ "mận" và "đảo" mang nghĩa bóng chỉ người con trai và người con gái khi đối đáp tỏ tình. Nghĩa bóng thường xuất hiện trong các tác phẩm văn học và thơ ca, tạo ra sự hình dung và tạo cảm xúc cho người đọc. Nghĩa bóng là một công cụ mạnh mẽ để truyền đạt ý nghĩa sâu sắc và tạo nên sự giàu cảm xúc trong văn chương. Từ cây trong các câu "Cáy đời mãi măi xanh tươi" của Xuân Diệu và "Cây cay đắng đă ra mủa quả ngọt" của Chế Lan Viên cũng mang nghĩa bóng, tạo ra sự tượng trưng và ý nghĩa sâu xa. Tóm lại, nghĩa đen và nghĩa bóng là hai khía cạnh quan trọng trong ngôn ngữ. Nghĩa đen là nghĩa vốn có của từ, trong khi nghĩa bóng là nghĩa có tính hình tượng. Sự khác nhau giữa hai loại nghĩa này tạo ra sự đa dạng và giàu cảm xúc trong ngôn ngữ và văn chương.