Vũ Nhu Tô "phải" hay những kẻ giết Vũ Nhu Tô "phải"? - Một Tranh Luận

Trong lời đề tựa vở kịch "Vũ Nhu Tô", Nguyễn Huy Tưởng đã đặt ra câu hỏi gây tranh cãi: "Than đi u Tô phải hay những kẻ giết Nhu Tô phải? Ta chẳng biết." Câu hỏi này không chỉ đưa ra một tình huống đối đầu giữa nạn nhân và thủ phạm, mà còn mở ra một cuộc tranh luận sâu sắc về tính chất của sự "phải" trong xã hội. Theo quan điểm của một số người, Vũ Nhu Tô "phải" bởi vì ông là nạn nhân vô tội, không có lỗi gì để phải chết. Họ cho rằng việc ám sát Vũ Nhu Tô là một hành động tàn bạo và không thể tha thứ. Tuy nhiên, từ góc độ khác, có người cho rằng những kẻ giết Vũ Nhu Tô "phải" vì họ có lẽ đã trải qua những hoàn cảnh khó khăn, bất công và bị thúc đẩy đến hành động đó. Họ tin rằng xã hội cũng chịu trách nhiệm cho việc tạo ra những kẻ giết người, và do đó, cũng "phải" chịu trách nhiệm. Cuối cùng, câu hỏi này không chỉ đưa ra một vấn đề đạo đức và pháp lý, mà còn mở ra một cuộc tranh luận về bản chất của con người và xã hội. Việc xác định ai "phải" trong trường hợp này không chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn là một vấn đề của toàn xã hội. Chúng ta cần suy nghĩ sâu hơn về nguyên nhân và hậu quả, cũng như về trách nhiệm của mỗi cá nhân và của xã hội trong việc xử lý những tình huống như vậy.