Tỷ suất giá trị thặng dư: Nguồn gốc và bản chất

Tỷ suất giá trị thặng dư (EVA - Economic Value Added) là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính và kinh doanh. Nó được sử dụng để đo lường hiệu quả của một doanh nghiệp và đánh giá khả năng tạo ra giá trị cho cổ đông. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về tỷ suất giá trị thặng dư, chúng ta cần tìm hiểu về nguồn gốc và bản chất của nó. Nguồn gốc của tỷ suất giá trị thặng dư xuất phát từ một ý tưởng cơ bản: giá trị của một doanh nghiệp không chỉ được đo bằng lợi nhuận, mà còn phải tính đến cả chi phí vốn. Trong quá khứ, các chỉ số tài chính truyền thống như lợi nhuận ròng, ROE (Return on Equity) hay ROA (Return on Assets) đã không thể đáp ứng được yêu cầu này. Do đó, EVA đã ra đời nhằm giải quyết vấn đề này. Bản chất của tỷ suất giá trị thặng dư là sự khác biệt giữa lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp và lợi nhuận mà doanh nghiệp phải đạt được để bù đắp cho chi phí vốn. Nếu EVA là dương, tức là lợi nhuận thực tế lớn hơn lợi nhuận cần thiết, điều này cho thấy doanh nghiệp đang tạo ra giá trị thặng dư cho cổ đông. Ngược lại, nếu EVA là âm, tức là lợi nhuận thực tế nhỏ hơn lợi nhuận cần thiết, điều này cho thấy doanh nghiệp đang gây lỗ và không tạo ra giá trị cho cổ đông. Tỷ suất giá trị thặng dư không chỉ đo lường hiệu quả của doanh nghiệp mà còn có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các dự án đầu tư cụ thể. Bằng cách tính toán EVA cho từng dự án, chúng ta có thể xác định được dự án nào tạo ra giá trị thặng dư và dự án nào không đạt được mục tiêu tạo ra giá trị. Tóm lại, tỷ suất giá trị thặng dư là một công cụ quan trọng để đo lường hiệu quả của doanh nghiệp và đánh giá khả năng tạo ra giá trị cho cổ đông. Nguồn gốc của nó xuất phát từ việc nhìn nhận giá trị của doanh nghiệp không chỉ qua lợi nhuận mà còn qua cả chi phí vốn. Bản chất của nó là sự khác biệt giữa lợi nhuận thực tế và lợi nhuận cần thiết để bù đắp cho chi phí vốn.