Phân tích chính sách đối ngoại của Trung Quốc dưới thời Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị
Ngoại giao Trung Quốc dưới sự dẫn dắt của Vương Nghị, người giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao từ năm 2013 đến cuối năm 2022, đã trải qua một giai đoạn biến đổi sâu sắc, phản ánh sự tự tin ngày càng tăng của Trung Quốc trên trường quốc tế. Gương mặt đại diện cho nền ngoại giao Trung Quốc trong giai đoạn này, Vương Nghị đã định hình chính sách đối ngoại của đất nước theo những cách thức quyết đoán và đầy toan tính. Bài viết này phân tích chính sách đối ngoại của Trung Quốc dưới thời Vương Nghị, làm nổi bật những yếu tố chính định hình nhiệm kỳ của ông, từ chính sách ngoại giao “chiến lang” đến Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Sự trỗi dậy của nền ngoại giao “chiến lang”
Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc dưới thời Vương Nghị là sự quyết đoán và đôi khi mang tính đối đầu, thường được gắn mác là ngoại giao "chiến lang". Thuật ngữ này, được đặt theo tên một loạt phim hành động Trung Quốc, thể hiện cách tiếp cận cứng rắn hơn trong việc bảo vệ lợi ích của Trung Quốc trên trường toàn cầu. Các nhà ngoại giao Trung Quốc, theo chỉ đạo của Vương Nghị, đã không ngại lên tiếng phản bác những lời chỉ trích hoặc tham gia vào các cuộc khẩu chiến công khai với các quốc gia khác, đánh dấu một sự thay đổi rõ rệt so với cách tiếp cận ngoại giao kín đáo hơn trong quá khứ.
Sự thay đổi mang tính quyết đoán này một phần được thúc đẩy bởi niềm tin ngày càng tăng của Trung Quốc vào vị thế toàn cầu của mình. Khi Trung Quốc vươn lên thành cường quốc kinh tế và quân sự, nước này ngày càng quyết tâm khẳng định ảnh hưởng của mình và bảo vệ lợi ích của mình trên trường quốc tế. Ngoại giao "chiến lang" là biểu hiện của sự tự tin mới được tìm thấy này, báo hiệu sự sẵn sàng của Trung Quốc để bảo vệ lợi ích của mình một cách mạnh mẽ hơn.
Sáng kiến Vành đai và Con đường: Mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu
Một dấu ấn khác trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc dưới thời Vương Nghị là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), một dự án đầy tham vọng nhằm kết nối Trung Quốc với châu Á, châu Âu và châu Phi thông qua mạng lưới cơ sở hạ tầng. Được Chủ tịch Tập Cận Bình công bố vào năm 2013, BRI đã trở thành nền tảng trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc, thể hiện tầm nhìn của Bắc Kinh về một trật tự toàn cầu lấy Trung Quốc làm trung tâm.
Dưới sự lãnh đạo của Vương Nghị, Trung Quốc đã tích cực thúc đẩy BRI, đầu tư hàng tỷ đô la vào các dự án cơ sở hạ tầng trên toàn cầu. Sáng kiến này đã mang lại cho Trung Quốc ảnh hưởng kinh tế và chính trị đáng kể, cho phép nước này củng cố mối quan hệ với các quốc gia dọc theo các tuyến đường Vành đai và Con đường. Tuy nhiên, BRI cũng vấp phải sự chỉ trích vì đã tạo ra bẫy nợ cho các nước đang phát triển và thúc đẩy lợi ích địa chính trị của Trung Quốc.
Xử lý các mối quan hệ phức tạp
Nhiệm kỳ của Vương Nghị với tư cách là Bộ trưởng Ngoại giao được đánh dấu bởi một loạt thách thức đối ngoại phức tạp, từ căng thẳng gia tăng với Hoa Kỳ đến các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Cách tiếp cận của ông trong việc giải quyết những thách thức này phản ánh sự pha trộn giữa quyết đoán và thực dụng, khi Trung Quốc tìm cách bảo vệ lợi ích của mình đồng thời tránh leo thang xung đột.
Trong mối quan hệ với Hoa Kỳ, Vương Nghị đã chứng kiến sự xuống cấp đáng kể trong quan hệ song phương, được thúc đẩy bởi cạnh tranh thương mại, bất đồng về công nghệ và cạnh tranh địa chính trị. Cách tiếp cận của ông đối với Hoa Kỳ là sự kết hợp giữa đối đầu và hợp tác, khi Trung Quốc tìm cách thách thức sự thống trị của Hoa Kỳ đồng thời tìm kiếm các lĩnh vực cùng quan tâm.
Kết luận
Chính sách đối ngoại của Trung Quốc dưới thời Vương Nghị là minh chứng cho sự tự tin ngày càng tăng của đất nước trên trường quốc tế. Từ ngoại giao "chiến lang" đến BRI, Vương Nghị đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong nền ngoại giao Trung Quốc, định hình lại vị thế của đất nước trên trường toàn cầu. Khi Trung Quốc tiếp tục vươn lên, di sản của Vương Nghị với tư cách là kiến trúc sư trưởng của chính sách đối ngoại của Trung Quốc sẽ tiếp tục định hình các mối quan hệ quốc tế trong những năm tới.